Έρευνες

Οι Fath-360 που έστειλε το Ιράν στην Ρωσία, η εταιρεία - “βιτρίνα” και τα ίχνη που οδηγούν στην… Ελλάδα

Ο Χάρης Καρανίκας γράφει για τους βαλλιστικούς πυραύλους που πήρε η Μόσχα από την Τεχεράνη, την εμπλοκή της “Sahara Thunder” στην χρηματοδότηση τους και μια συμφωνία με “άρωμα Ελλάδας”.

Του Χάρη Καρανίκα

Ήταν 10 Σεπτεμβρίου όταν έγινε γνωστό ότι η Ρωσία έλαβε νέους βαλλιστικούς πυραύλους από το Ιράν, για χρήση στην Ουκρανία και ότι είναι πιθανό να τους χρησιμοποιήσει, όπως δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν.

Οι συγκεκριμένοι ιρανικοί πύραυλοι είναι σχετικά νέου τύπου (Fath-360) και δεν θεωρούνται μεγάλου βεληνεκούς.

Χτυπούν με ακρίβεια στόχους σε απόσταση έως και 120 χιλιομέτρων, μπορούν να μεταφέρουν κεφαλές 150 κιλών και εκτοξεύονται με ταχύτητα 3 Mach, δηλαδή τρεις φορές την ταχύτητα του ήχου.

Η Ουκρανία ισχυρίστηκε ότι περισσότεροι από 200 βαλλιστικοί πύραυλοι Fath-360 στάλθηκαν σε ρωσικό λιμάνι της Κασπίας Θάλασσας, ενώ ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι δεκάδες Ρώσοι στρατιωτικοί είχαν εκπαιδευτεί στο Ιράν στη χρήση του πυραύλου.

Η είδηση, που θεωρήθηκε τεράστιας σημασίας για τις ισορροπίες Ουκρανίας - Ρωσίας στο πεδίο, οδήγησε τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να επιβάλουν νέες κυρώσεις στο Ιράν. Ανάμεσα στους νέους στόχους των κυρώσεων της 10ης Σεπτεμβρίου ήταν ένα στέλεχος του Υπουργείου Άμυνας και Επιμελητείας των Ενόπλων Δυνάμεων του Ιράν (MODAFL), το οποίο έχει ενταχθεί στις λίστες κυρώσεων των ΗΠΑ από το 2007.

Το στέλεχος αυτό, σύμφωνα με το αμερικανικό Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών, ήταν ο σύνδεσμος του ιρανικού υπουργείου με τη ρωσική κυβέρνηση και υπ’ αυτή την ιδιότητά του συνέβαλε στις προετοιμασίες της Μόσχας για την παραλαβή των Fath-360.

Τρεις μήνες πριν, στα τέλη Ιουνίου 2024, οι ΗΠΑ έλαβαν κυρώσεις κατά 50 οντοτήτων και ατόμων που φέρεται να δρούσαν για λογαριασμό του ιρανικού υπουργείου Άμυνας, ως “εκτεταμένο δίκτυο” για την παράκαμψη κυρώσεων και την παραγωγή εσόδων, κυρίως από εμπόριο ιρανικού πετρελαίου, ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων από το 2020 και μετά. «Αυτά τα έσοδα υποστηρίζουν επίσης την παροχή όπλων και χρηματοδότηση στις περιφερειακές ομάδες συνεργατών του Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι συνεχίζουν μία εκστρατεία απερίσκεπτων επιθέσεων στην παγκόσμια ναυτιλία, καθώς και τη μεταφορά μη επανδρωμένων σκαφών (UAV) στη Ρωσία για χρήση στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας», ανέφερε σε ανακοίνωσή του τότε το αμερικανικό Υπουργείου Οικονομικών.

Ανάμεσα στις εταιρείες που έπαιζαν βασικό ρόλο σε αυτό το δίκτυο περιλαμβάνονταν η Sahara Thunder, μία “θυγατρική” εταιρεία του Υπουργείου Άμυνας του Ιράν, σύμφωνα με τις έρευνες των Αμερικανών. Η Sahara Thunder θεωρούνταν ένας από τους φερόμενους ως “πρωταγωνιστές” στο ξέπλυμα χρήματος για την προμήθεια εξαρτημάτων όπλων και άλλων υλικών από τη διεθνή αγορά, για λογαριασμό του ιρανικού υπουργείου Άμυνας, ώστε να προχωρά στην κατασκευή οπλικών συστημάτων, ανάμεσά τους και των βαλλιστικών πυραύλων Fath-360 που παρέλαβε η Ρωσία πριν από μερικές ημέρες.

Στα τέλη Απριλίου του 2024, σε απόφαση επιβολής κυρώσεων οι ΗΠΑ κατονόμαζαν την εταιρεία Sahara Thunder ως την κύρια “βιτρίνα” του ιρανικού υπουργείου Άμυνας, η οποία «επιβλέπει τις εμπορικές δραστηριότητες του υπουργείου», ενώ παίζει επίσης «βασικό ρόλο στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την κατασκευή και την πώληση χιλιάδων μη επανδρωμένων σκαφών (UAV), πολλά από τα οποία μεταφέρθηκαν από το Ιράν στη Ρωσία».

Συγκεκριμένα, το ιρανικό υπουργείο Άμυνας φέρεται να είχε συνάψει σύμβαση ύψους 1,75 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Ρωσία για την παράδοση μη επανδρωμένων σκαφών σε εγκαταστάσεις στην Ειδική Οικονομική Ζώνη της Αλαμπούγκα, στη δημοκρατία του Ταταρστάν, που υπάγεται στη Ρωσική Ομοσπονδία. Σύμφωνα με την απόφαση επιβολής κυρώσεων, από τα τέλη του 2022, Ρώσοι αξιωματούχοι διαπραγματεύονταν συμφωνία με τη Sahara Thunder για την κατασκευή χιλιάδων UAV ετησίως σε αυτήν την εγκατάσταση. «Η ιρανική στρατιωτική οντότητα Sahara Thunder βασίζεται σε ένα τεράστιο ναυτιλιακό δίκτυο που εμπλέκεται στην πώληση και αποστολή ιρανικών εμπορευμάτων για λογαριασμό του ιρανικού υπουργείου Άμυνας σε πολλές δικαιοδοσίες, όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Βενεζουέλα», σημείωναν οι Αμερικανοί.

Μερικές εβδομάδες πριν, στις 15 Μαρτίου 2024, το αμερικανικό Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών ανακοίνωσε κυρώσεις κατά της ναυτιλιακής εταιρείας Vishnu Inc. με έδρα στις Νήσους Μάρσαλ. Οι κυρώσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι αμερικανικές αρχές, ελήφθησαν λόγω των δραστηριοτήτων σκάφους Lady Sofia, το οποίο ανήκει στην Vishnu Inc. «To Lady Sofia εμπλέκεται σε παράνομες αποστολές προς την Κίνα για την υποστήριξη των Φρουρών της Επανάστασης και του χρηματοοικονομικού διαμεσολαβητή των Χούθι, Σαϊντ αλ Τζαμάλ στον οποίον έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις αντιτρομοκρατικές αρχές», υποστήριζε σε ανακοίνωσή του το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών. Από τα στοιχεία των Αμερικανών φαίνεται ότι το Lady Sofia συμμετείχε σε μεταφορά από πλοίο σε πλοίο με σκάφος στο οποίο ήδη είχαν επιβληθεί κυρώσεις, ενώ η παράνομη μεταφορά φαίνεται να έγινε κοντά στην Σιγκαπούρη.

Αυτό που δεν φαίνεται πουθενά στα μέχρι στιγμής στοιχεία που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι αμερικανικές αρχές, είναι η σύνδεση της Sahara Thunder, της εταιρείας του ιρανικού υπουργείου Άμυνας που εμπλέκεται στην αποστολή όπλων στη Ρωσία, με το Lady Sofia -  και μάλιστα, με “άρωμα” Ελλάδας.

Έγγραφο το οποίο βρίσκεται στη διάθεση του ant1news.gr δείχνει ότι στις 19 Ιουλίου 2022 η Sahara Thunder συνέταξε ναυλοσύμφωνο με το δεξαμενόπλοιο Lady Sofia και τη πλοιοκτήτρια εταιρεία Vishnu Inc. για τη μεταφορά αργού πετρελαίου. Η εμπορία του συγκεκριμένου φορτίου θα γινόταν, όπως αναφερόταν στο ναυλοσύμφωνο, «ανατολικά του Σουέζ, στην περιοχή μεταξύ Ιράν, Κίνας και Σιγκαπούρης».

Στο κάτω μέρος του ναυλοσυμφώνου υπήρχαν κάποιες σημειώσεις για αλλαγές σε ένα έγγραφο που το συνόδευε, όπου περιλαμβάνονταν όροι και προϋποθέσεις για τη συμφωνία. Ανάμεσα σε αυτές τις σημειώσεις υπάρχει και μία που αναφέρει: «στη γραμμή 409 να ενταχθούν οι όροι «Σιγκαπούρη, Χώρα Σημαίας, Ελλάδα». Ανατρέχοντας στο συνοδευτικό έγγραφο, στην γραμμή 409, υπάρχει ένας όρος που αφορά το δικαίωμα για την ακύρωση του συμβολαίου χωρίς ρήτρες. «Εάν ξεσπάσει πόλεμος ή εχθροπραξίες μεταξύ δύο ή περισσότερων από τις ακόλουθες χώρες: ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία - και οι Ιδιοκτήτες και οι Ναυλωτές θα έχουν το δικαίωμα να ακυρώσουν αυτή τη ναύλωση» ήταν ο “προκάτ” όρος που αναγραφόταν στο ShellTime 4, ένα πρότυπο έγγραφο που έχει δημιουργηθεί το 1984 για τα ναυλοσύμφωνα, όσον αφορά τη μεταφορά πετρελαίου.

Στο συμφωνητικό μεταξύ της Sahara Thunder και του Lady Sofia, ζητούνταν στην παραπάνω λίστα των χωρών να ενταχθούν η Σιγκαπούρη, η χώρα σημαίας του πλοίου, που το 2022 ήταν ο Παναμάς, αλλά και η Ελλάδα. Όσον αφορά τη Σιγκαπούρη, το να ενταχθεί στη λίστα των χωρών μεταξύ των οποίων εάν γίνουν εχθροπραξίες μπορεί να ακυρωθεί το ναυλοσύμφωνο ακούγεται λογικό, αφού το πλοίο θα εκτελούσε δρομολόγια «ανατολικά του Σουέζ, στην περιοχή μεταξύ Ιράν, Κίνας και Σιγκαπούρης». Το ίδιο λογικό ακούγεται και για τη χώρα σημαίας του πλοίου. Η Ελλάδα όμως; Γιατί να δίνεται το δικαίωμα ακύρωσης του ναυλοσυμφώνου για εχθροπραξίες όπου εμπλέκεται μία χώρα φαινομενικά άσχετη με το καθεστώς του πλοίου ή την εμπορική του δραστηριότητα; Η απάντηση ίσως να κρύβεται στο ποιοι μπορεί να ήταν πίσω από τη συμφωνία για την μεταφορά του πετρελαίου με το Lady Sofia.

Στην απόφαση κυρώσεων των ΗΠΑ στο εν λόγω πλοίο και την πλοιοκτήτρια εταιρεία τον Μάρτιο του 2024 αναφέρεται ότι παρείχαν στήριξη στους Φρουρούς της Επανάστασης και του χρηματοοικονομικού διαμεσολαβητή των Χούθι, Σαϊντ αλ Τζαμάλ. Όπως είχε αποκαλύψει το ant1news.gr σε προηγούμενη έρευνά του, στο δίκτυο συνεργατών του αλ Τζαμάλ υπήρχε και Σύρος επιχειρηματίας που δρούσε από τον Πειραιά, όπου και διατηρούσε μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Στις 3 Ιουλίου 2022, δύο εβδομάδες πριν από την κατάρτιση του ναυλοσυμφώνου μεταξύ Sahara Thunder και Lady Sofia, ο Σύρος επιχειρηματίας, εμφάνιζε με πλαστά έγγραφα -σύμφωνα με απόφαση βρετανικού δικαστηρίου- ότι εξήλθε από την Ελλάδα. Δύο ημέρες μετά, στις 5 Ιουλίου 2022, ο Σύρος επιχειρηματίας, στον οποίον έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ, φαίνεται να βεβαιώνει γνήσιο αντίγραφο του ελληνικού του διαβατηρίου, όπως καταγράφεται στη δικογραφία του βρετανικού δικαστηρίου. Σημειώνεται ότι o Σύρος επιχειρηματίας καταδικάστηκε από το βρετανικό δικαστήριο σε 18μηνη φυλάκιση για περιφρόνηση του δικαστηρίου, έπειτα από αγωγή που είχε καταθέσει εναντίον του εταιρεία, στα πλαίσια διαμάχης για την ιδιοκτησία δύο πλοίων.

Όπως φαίνεται στα δικαστικά έγγραφα την περίοδο που το Lady Sofia ήταν μισθωμένο από τη Sahara Thunder, δηλαδή από τον Ιούλιο έως και τον Οκτώβριο του 2022, ο Σύρος επιχειρηματίας παρακολουθούνταν από υπαλλήλους εταιρείας με έδρα στην Ελλάδα, την οποία χρησιμοποιούσε η αντίδικος του Σύρου για παροχή νομικής υποστήριξης.

Σύμφωνα με ένορκη κατάθεση ατόμου που ήταν επικεφαλής της επιχείρησης παρακολούθησης, την 1η Σεπτεμβρίου 2022 επιδόθηκε προσωπικά στον Σύρο επιχειρηματία εντολή του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αγγλίας στη διεύθυνσή όπου βρισκόταν στον Πειραιά.

Κατόπιν της επίδοσης, σύμφωνα με την ένορκη κατάθεση, υπήρξε “συμπλοκή” μεταξύ της ομάδας ασφαλείας του Σύρου επιχειρηματία και της ομάδας της ελληνικής εταιρείας. Λίγο μετά ο Σύρος επιχειρηματίας πήρε την ομάδα του και μπήκε στο ακίνητό του στην οδό Χαριλάου Τρικούπη στον Πειραιά, παίρνοντας τα έγγραφα μαζί του.

Δεδομένου ότι το Lady Sofia “πιάστηκε” πρόσφατα από τους Αμερικανούς να χρησιμοποιείται για τη στήριξη των Φρουρών της Επανάστασης και του αλ Τζαμάλ, δεν είναι απίθανο η ίδια ιστορία να έχει επαναληφθεί το 2022, εμπλέκοντας και συνεργάτες του τελευταίου εδώ στην Ελλάδα.  Βέβαια, το γεγονός ότι στο κάδρο φαίνεται πλέον να μπαίνει και η Sahara Thunder, μία εταιρεία άμεσα σχετιζόμενη με το ιρανικό υπουργείο Άμυνας, τους βαλλιστικούς πυραύλους και τα UAV που έστειλε το Ιράν στη Ρωσία, κάνει την υπόθεση ιδιαίτερα σοβαρή.