Υγεία

Ενδοσκοπική χειρουργική στην Ωτορινολαρυγγολογία

Γράφει η Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ.

Η πιο σημαντική προσφορά της Ιατρικής στον άνθρωπο είναι η ανακούφισή του από τον πόνο, την αρρώστια και τον φόβο, όπως είπε πριν από αιώνες ο Ιπποκράτης. Παρ’ όλη την εξέλιξη της σύγχρονης Ιατρικής, παρατηρείται συχνά αναβολή στη χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων από την πλευρά των ασθενών, κυρίως λόγω του φόβου του μετεγχειρητικού πόνου και της ταλαιπωρίας.

Η χειρουργική κεφαλής και τραχήλου προόδευσε εξαιρετικά τα τελευταία χρόνια, με την εφαρμογή όλο και συχνότερα των μοντέρνων ενδοσκοπικών τεχνικών αντί των κλασικών ανοικτών χειρουργικών μεθόδων. Με τις τεχνικές αυτές η επέμβαση είναι πιο στοχευμένη στο όργανο που πάσχει, με αποτέλεσμα να θίγονται λιγότερο οι γύρω υγιείς ιστοί.

Η ενδοσκοπική χειρουργική ρινός - παραρρινίων κόλπων οδήγησε στην πολύ πιο λειτουργική, χωρίς εξωτερικές τομές αντιμετώπιση παθήσεων όπως οι παραρρινοκολπίτιδες, οξείες ή χρόνιες, οι πολύποδες, καλοήθεις και κάποιοι κακοήθεις όγκοι, καθώς και η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος. Χάρη στη μεγέθυνση και στον φωτισμό σε συνδυασμό με τα μικροεργαλεία και τη χρήση του Navigation, δηλαδή της νευροπλοήγησης, όταν υπάρχει ένδειξη, η χειρουργική αυτή προσπέλαση δίνει τη δυνατότητα στον χειρουργό με ακρίβεια και μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών να θεραπεύσει τις ανατομικές δομές που πάσχουν.

Στην περιοχή του λάρυγγα χάρη στην ενδοσκοπική διαστοματική χειρουργική με laser, η οποία ξεκίνησε από το 1970, αλλά εδώ και 25 χρόνια γίνεται πολύ συστηματικά, άλλαξε ριζικά η αντιμετώπιση των καλοήθων παθήσεων αλλά και του καρκίνου στα αρχόμενα στάδια. Η εφαρμογή του laser, πέρα από τις καλοήθεις παθήσεις που αφορούν κύστεις, πολύποδες, οίδημα Reinke των φωνητικών χορδών, θηλώματα, πάρεση φωνητικών χορδών και καλοήθεις όγκους, έχει αλλάξει ριζικά την αντιμετώπιση και όλες τις κακοήθειες του φάρυγγα-λάρυγγα-υποφάρυγγα. Επίσης, το laser έχει άριστη εφαρμογή στις παθήσεις της μύτης (υπερτροφία των κάτω ρινικών κογχών, κληρονομικές παθήσεις όπως η Rendu Osler, που προκαλεί ρινορραγίες, και ρινόφυμα), όπως, φυσικά, και στη στοματική κοιλότητα, όσον αφορά τη διενέργεια βιοψιών με τοπική νάρκωση και την αφαίρεση καλοήθων και κακοήθων βλαβών από το στόμα και τη γλώσσα. Έτσι σήμερα είναι δυνατή, χωρίς εξωτερικές τομές και τραχειοστομία, η αφαίρεση αυτών των όγκων. Άλλα πλεονεκτήματα για τον ασθενή είναι ότι δίνει τη δυνατότητα επανεγχείρησης σε περίπτωση τοπικής υποτροπής, ιδιαίτερα σε καρκίνους των φωνητικών χορδών, και δεν περιορίζει τις άλλες θεραπευτικές επιλογές σε ασθενείς με δεύτερο πρωτοπαθή όγκο κεφαλής και τραχήλου. Επίσης, εξασφαλίζει ικανοποιητική ποιότητα φωνής, περιορισμένη διαταραχή κατάποσης, χαμηλή περιεγχειρητική νοσηρότητα και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο διεγχειρητικής διασποράς.

Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και στην Ωτορινολαρυγγολογία η εφαρμογή της διαστοματικής ρομποτικής χειρουργικής, η οποία έχει το πλεονέκτημα ότι χρησιμοποιεί τρισδιάστατη κάμερα που δίνει τη δυνατότητα εκτίμησης του βάθους στο χειρουργικό πεδίο και των ανατομικών δομών με μεγαλύτερη σαφήνεια. Ακόμη, επειδή χρησιμοποιεί μικροεργαλεία με εξαιρετική δυνατότητα περιστροφής εξασφαλίζει καλύτερη προσπέλαση σε δύσκολες γωνίες του ιδιαίτερου ανατομικού χώρου που λέγεται ανώτερος αεραγωγός. Η εφαρμογή της σήμερα αφορά καλοήθεις παθήσεις όπως η αποφρακτική άπνοια στον ύπνο και αρχόμενα στάδια καρκίνου του φάρυγγα και του λάρυγγα. Ακόμη πολύ σημαντική θέση έχει αρχίσει να έχει στη διερεύνηση αγνώστου πρωτοπαθούς καρκίνου  κεφαλής και τραχήλου. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα για τον ασθενή από την εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής είναι η ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού οιδήματος, του πόνου, της αιμορραγίας και της δυσκαταποσίας.

Για τον λόγο αυτόν τα τελευταία χρόνια σε όλες τις χειρουργικές ειδικότητες επικρατεί η τάση να επιτυγχάνεται το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τη λιγότερο ακρωτηριαστική μέθοδο «Minimally invasive surgery», γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη πιο λειτουργικών τεχνικών.

*Άρθρο της Ανατολής Παταρίδου, Χειρουργού Ωτορινολαρυγγολόγου, Επιστημονικής Συνεργάτιδας ΥΓΕΙΑ.