Υγεία

Πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία προστάτη

Γράφει ο Φώτιος Λάσπας, Ακτινολόγος, Επιμελητής Τμήματος Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας & Μέτρησης Οστεοπόρωσης, ΥΓΕΙΑ.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άντρες. Μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από κακοήθεια στους άντρες.

Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να εμφανιστεί με πολλές μορφές και να εξελιχθεί με διαφορετικό ρυθμό. Σε κάποιους ασθενείς μπορεί να εμφανιστεί σαν ένας μικρός όγκος στον προστάτη και να παραμένει πρακτικά σταθερός στη διάρκεια του χρόνου (ήπιου βαθμού κακοήθειας), χωρίς να επηρεάζει τη ζωή των ασθενών, ενώ σε άλλους ο καρκίνος εξελίσσεται γρήγορα (επιθετική μορφή), επεκτείνεται πέρα από τα όρια του προστάτη ή ακόμη σε λέμφαδένες ή άλλα όργανα (κυρίως στα οστά), δίνοντας μεταστάσεις με κακή πρόγνωση.

Διάγνωση καρκίνου προστάτη

Η διάγνωση του καρκίνου γίνεται με διορθική βιοψία σε ασθενείς με κλινική υποψία (υψηλό PSA ή θετική δακτυλική εξέταση) και η μορφή του καρκίνου καθορίζει την θεραπευτική αντιμετώπιση. Με την πρόοδο της τεχνολογίας, τα τελευταία χρόνια η Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία του Προστάτη έχει καθιερωθεί ως μια πολύ σημαντική μέθοδος για την ακριβή διάγνωση των επιθετικών (κλινικά σημαντικών) μορφών του καρκίνου του προστάτη και τη σωστή διαχείριση των ασθενών.

Πως διενεργείται η Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτη;

Η Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτη είναι μια εξέταση που διενεργείται σε σύγχρονους μαγνητικούς τομογράφους, με τον ασθενή σε ύπτια θέση, διαρκεί περίπου 25-30 λεπτά και εστιάζει στην απεικόνιση στον προστάτη αδένα. Η μέθοδος συνδυάζει ειδικές λειτουργικές τεχνικές μαγνητικού συντονισμού με ανατομικές εικόνες υψηλής ευκρίνειας, για την ανάδειξη σημαντικά κλινικά σημαντικού καρκίνου. Μέχρι πρόσφατα, η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη βασιζόταν στην συστηματοποιημένη διορθική βιοψία, δηλαδή στη λήψη βιοψιών από διάφορες θέσεις του προστάτη αδένα και, συνεπώς, ένας καρκίνος επιθετικής μορφής μπορούσε να χαθεί.

Η Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία μπορεί να ανιχνεύσει με μεγάλη ακρίβεια τις εστίες που είναι ύποπτες για καρκίνο και να καθορίσει ποια ή ποιες περιοχές του προστάτη πρέπει να διερευνηθούν. Με αυτόν τον τρόπο, λαμβάνονται δείγματα εκλεκτικά από τα ύποπτα σημεία που ανέδειξε η μαγνητική τομογραφία (στοχευμένη βιοψία) και αποφεύγεται η τυχαία δειγματοληψία από όλον τον προστάτη αδένα, καθιστώντας όλη τη διαδικασία ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ουρολογίας, συνιστάται να προηγείται Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτη πριν από κάθε βιοψία. Επιπρόσθετα, η εξέταση παρουσιάζει πολύ υψηλή αρνητική προγνωστική αξία. Αυτό σημαίνει ότι, αν η Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτη δεν αναδείξει ύποπτη εστία, μπορούμε με μεγάλη ακρίβεια να να καθησυχάσουμε τον ασθενή και τον γιατρό του και να αποφευχθεί μία άσκοπη διορθική βιοψία (εφόσον και το σύνολο των κλινικοεργαστηριακών δεδομένων το επιτρέπει).

Εκτός από την αρχική διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, η Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτη είναι εξαιρετικά χρήσιμη στην ακριβή αξιολόγηση της τοπικής έκτασης του καρκίνου (τοπική σταδιοποίηση), στο σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπείας (χειρουργική ή ακτινοθεραπεία) για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων με μείωση των ενδεχόμενων επιπλοκών καθώς και στην πρώιμη ανίχνευση τοπικής υποτροπής του καρκίνου σε ασθενείς με αυξημένο PSA μετά τη θεραπεία.

*Άρθρο του Φώτιου Λάσπα, Ακτινολόγου, Επιμελητή Τμήματος Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας & Μέτρησης Οστεοπόρωσης, ΥΓΕΙΑ.