Υγεία

Κολονοσκόπηση με Τεχνητή Νοημοσύνη

Γράφει ο Γεώργιος Κ. Αναγνωστόπουλος, Γαστρεντερολόγος – Επεμβατικός Ενδοσκόπος, Διευθυντής Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ.

O καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος στον κόσμο με 1.8 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις να διαγιγνώσκονται κάθε έτος. Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου παχέος εντέρου είναι αδενοκαρκινώματα τα οποία μπορούν διαγνωσθούν κατά την διάρκεια της κολονοσκόπησης.

Είναι γνωστό πως η καρκινογένεση στο παχύ έντερο είναι μια διαδικασία που διαρκεί χρόνια. Ο καρκίνος αναπτύσσεται σχεδόν πάντα (με σπάνιες εξαιρέσεις όπως πχ σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα) σε έδαφος πολυπόδων. Οι πολύποδες είναι προκαρκινικές αλλοιώσεις που συσσωρεύουν μεταλλάξεις και οδηγούν στην καρκινογένεση.

Κολονοσκόπηση

Η ανεύρεση και η αφαίρεση των πολυπόδων κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης έχει οδηγήσει στη μείωση των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου. Παρότι η κολονοσκόπηση είναι η καθιερωμένη μέθοδος ανίχνευσης πολυπόδων υπόκειται σε μεγάλες διαφορές στην ποιότητά της ανάλογα με το που, πως και από ποιόν γίνεται. Ο κλασσικός έλεγχος της ποιότητας είναι το λεγόμενο «adenoma detection rate» [ADR] δηλαδή το ποσοστό ανεύρεσης αδενωματωδών (δηλαδή προκαρκινικών) πολυπόδων που πρέπει να υπερβαίνει το 25%. Έχει υπολογισθεί πως κάθε 1 % αύξηση του ADR οδηγεί σε μείωση κατά 3% του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου στο παχύ έντερο. Ο δείκτης αυτός επηρεάζεται πολύ από την εμπειρία, την εκπαίδευση του ενδοσκόπου, από το είδος των μηχανημάτων που χρησιμοποιεί και από την ποιότητα της προετοιμασίας του εντέρου πριν την εξέταση.

Η κολονοσκόπηση λοιπόν δεν είναι η τέλεια διαγνωστική εξέταση και η πιθανότητα να χαθούν πολύποδες φθάνει σε κάποιες μελέτες το 25%. Μπορεί να χαθεί ως και 4-5% πολυπόδων διαμέτρου >1 εκ.  Συνήθως οι πολύποδες χάνονται γιατί είναι πολύ επίπεδοι και η διαφορά στο χρώμα τους από τον παρακείμενο βλεννογόνο δηλαδή τοίχωμα του εντέρου είναι πολύ μικρή. Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο παχέος εντέρου ενώ είχαν κάνει κολονοσκόπηση πριν λίγα χρόνια. Συχνά αυτό οφείλεται σε τέτοιους επίπεδους πολύποδες που «χάθηκαν» στην προηγούμενη εξέταση. Θα ήταν πολύ σημαντικό να υπήρχε μια μέθοδος που κατά την ώρα της ενδοσκόπησης (δηλαδή σε real time) να ανιχνεύει τους πολύποδες και να προστεθεί στην ικανότητα ενός ήδη έμπειρου ενδοσκόπου.

Η τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία της κολονοσκόπησης

Το σύστημα CAD (Computer Aided Diagnosis) EYE System της Fujifilm έρχεται να βοηθήσει ακριβώς σε αυτόν τον τομέα. Κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης το σύστημα αξιοποιώντας πληροφορίες μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης εντοπίζει τους πιθανούς πολύποδες και ειδοποιεί τον ενδοσκόπο πως στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχει πιθανός πολύποδας ώστε να προσέξει καλύτερα. Ακόμη περισσότερο, το σύστημα έχει τη δυνατότητα να προβλέπει κατά πόσον ο πολύποδας είναι υπερπλαστικός ή αδενωματώδης δηλαδή πόσο επικίνδυνος είναι να περιέχει ή να οδηγήσει στο μέλλον σε κακοήθεια.

Το ενδοσκοπικό Τμήμα του ΜΗΤΕΡΑ, διαθέτει υπερσύγχρονο ενδοσκοπικό εξοπλισμό αλλά και το σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης ΑΙ CAD-EYE της Fujifilm.  Το σύστημα αυτό ότι πιο σύγχρονο υπάρχει και δίνει τη δυνατότητα real time ανίχνευσης και χαρακτηρισμού των πολυπόδων. Ο συνδυασμός των υπερσύγχρονων ενδοσκοπίων (με δυνατότητα Τεχνητής Νοημοσύνης) με την εμπειρία και την εκπαίδευση των Γαστρεντερολόγων του Ενδοσκοπικού Τμήματος του ΜΗΤΕΡΑ αλλά και τη σωστή προετοιμασία του εντέρου, είναι σημαντικά όπλα στον αγώνα ενάντια στον καρκίνο του παχέος εντέρου.

*Άρθρο του Γεώργιου Κ. Αναγνωστόπουλου, Γαστρεντερολόγου – Επεμβατικού Ενδοσκόπου, Διευθυντή Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ.