Υγεία

Ορθοκολικός Καρκίνος: συμπτώματα, πρόληψη και θεραπεία

Γράφει ο Γεώργιος Καλλιμάνης, Γαστρεντερολόγος, Διευθυντής Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.

Ο ορθοκολικός καρκίνος (CRC) είναι μια κοινή και θανατηφόρος ασθένεια. Πρόκειται για κακοήθη βλάβη του ορθού και του παχέος εντέρου. Όσον αφορά τη συχνότητα του υπολογίζεται ότι περίπου 134.490 νέες περιπτώσεις διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. (92.270 του εντέρου και 39.220 χιλ. του ορθού).

Η θνησιμότητα του ορθοκολικού καρκίνου μειώνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της μεγάλης αποτελεσματικότητας των νεότερων θεραπειών και η συχνότητα του μειώνεται επίσης σταθερά σε ηλικίες άνω των 50 ετών (λόγω της ολοένα και περισσότερης εφαρμογής του ενδοσκοπικού ελέγχου σαν screening και ως εκ τούτου της αφαίρεσης των ευρισκομένων πολυπόδων). Η συχνότητα ωστόσο της εμφάνισης του CRC σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας κάτω των 50 ετών έχει αυξηθεί σταθερά τα τελευταία χρόνια σε ποσοστό περίπου 2,1 % ανά έτος.

Τρέχουσα βιβλιογραφία δείχνει ότι πάνω από το 86% από αυτούς που διαγιγνώσκονται κάτω από την ηλικία των 50 ετών είναι συμπτωματικοί κατά τη διάγνωση και αυτό συνδέεται άμεσα με πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου και συνεπώς χειρότερη έκβαση.

Δεν υπάρχουν συνήθως συμπτώματα στην πλειοψηφία των ασθενών με πρώιμο καρκίνο.

Κατά την πρώτη εμφάνιση του ορθοκολικού καρκίνου τα κυριότερα συμπτώματα είναι:

• η απώλεια αίματος από το ορθό 
• το κοιλιακό άλγος
• η κοιλιακή διάταση 
• έμετοι λόγω απόφραξης του αυλού
• η ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία
• αλλαγή των συνηθειών του εντέρου

Περίπου 70-90% των περιπτώσεων έχουν διαγνωστεί μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Στην πορεία εξέλιξης των πολυπόδων σε καρκίνο απαιτούνται περίπου 8-14 έτη. Μόνο το 20% των περιπτώσεων θα δώσει συμπτώματα πριν τον καρκίνο. Αυτό και μόνο καταδεικνύει την απεριόριστη βοήθεια που προσφέρει η κολονοσκόπηση και η επακόλουθη πολυπεκτομή στην αντιμετώπιση του ορθοκολικού καρκίνου.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι συνήθως κληρονομικός. Εμφανίζεται σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ΠΕ ή πολυπόδων ΠΕ, σε ασθενείς που οι ίδιοι έχουν εμφανίσει πολύποδες του ΠΕ και σε πάσχοντες από χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα.

Διάγνωση

Η διάγνωση μπορεί να τεθεί με δακτυλική εξέταση, αξονική (εικονική) κολονοσκόπηση ή ακτινοσκοπικά με την εξέταση του βαριούχου υποκλυσμού και κυρίως με την ενδοσκόπηση κατωτέρου πεπτικού, την κολονοσκόπηση.

Ο προληπτικός έλεγχος ασυπτωματικών ασθενών ξεκινά από την ηλικία των 45 ετών και περιλαμβάνει την ετήσια εξέταση κοπράνων για αίμα συνοδευόμενη από δακτυλική εξέταση και συμπληρώνεται απαραιτήτως από κολονοσκόπηση, η οποία επαναλαμβάνεται κάθε 8-10 χρόνια.

Ασθενείς με γνωστό ιστορικό συγγενών Α’ βαθμού, ασθενείς με πολύποδες παχέος εντέρου ή φλεγμονώδη νοσήματα (ελκώδη κολίτιδα) θα πρέπει να ελέγχονται πιο συχνά και σε αρκετά μικρότερη ηλικία.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση ασθενών με διαγνωσμένο ορθοκολικό καρκίνο είναι χειρουργική με τη κλασσική ανοικτή χειρουργική επέμβαση ή λαπαροσκοπικά. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία κατέχουν σημαντική θέση στη αντιμετώπιση και θεραπεία της νόσου, είτε προηγείται της χειρουργικής επέμβασης (μεγάλο στάδιο καρκίνου του ορθού) είτε έπεται του χειρουργείου (προχωρημένος καρκίνος του ΠΕ).

Ο προληπτικός έλεγχος του κατώτερου πεπτικού από την ηλικία τον 45 ετών σώζει πολλές ζωές! 

*Άρθρο του Γεώργιου Καλλιμάνη, Γαστρεντερολόγου, Διευθυντή Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.