Οικονομία

Ελλάδα 2.0 - Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης: Οι τέσσερις πυλώνες και τα βασικά έργα

Τις κατευθύνσεις των τεσσάρων πυλώνων για την επένδυση των 57 δισ. ευρώ που θα λάβει η χώρα μας παρουσίασε ο αναπληρωτής ΥΠΟΙ, Θεόδωρος Σκυλακάκης

«Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας "Ελλάδα 2.0", φιλοδοξεί να οδηγήσει τη χώρα - οικονομία, κοινωνία και θεσμούς - σε μια νέα εποχή» δήλωσε κατά την παρουσίαση του Σχεδίου ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών.

Αναλυτικά, η παρουσίαση του Σχεδίου από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών είναι η ακόλουθη :

«Με οικονομικούς όρους, ο πρωταρχικός στόχος του Σχεδίου είναι να καλύψει το μεγάλο κενό σε επενδύσεις, εθνικό προϊόν και απασχόληση, κενό ενδημικό των επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας κατά την τελευταία δεκαετία, που επιδεινώθηκε λόγω της πανδημίας του COVID-19. Σε αυτό το πλαίσιο, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποσκοπεί στο να κινητοποιήσει και σημαντικές δυνάμεις από τον ιδιωτικό τομέα, ενισχύοντας ιδιωτικές επενδύσεις και χρησιμοποιώντας Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών, για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων, ώστε να κινητοποιήσει σημαντικότατα επιπρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια.

Για την υλοποίηση του Σχεδίου η Ελλάδα ζητά το σύνολο των πόρων που μπορεί να λάβει στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δηλαδή 17,8 δισ. ευρώ επιδοτήσεις και 12,7 δισ. ευρώ δάνεια. Με χρήση των μέσων αυτών και αξιοποιώντας τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για την προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων, το «Ελλάδα 2.0» επιδιώκει να κινητοποιήσει συνολικούς επενδυτικούς πόρους 57 δισ. ευρώ.

Το "Ελλάδα 2.0" αποτελείται από τέσσερις πυλώνες: Τον πράσινο, τον ψηφιακό, τον κοινωνικό και αυτόν που αφορά στον οικονομικό και θεσμικό μετασχηματισμό.

1. Ως προς την πράσινη μετάβαση, οι επενδύσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

•  Εκτεταμένο πρόγραμμα «εξοικονομώ» για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, δημόσια κτίρια και υποδομές.
• Διασύνδεση των ελληνικών νησιών, η οποία θα μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος νοικοκυριών και επιχειρήσεων και επενδύσεις ενεργειακής αποθήκευσης που θα επιτρέψουν την καλύτερη αξιοποίηση του δυναμικού της χώρας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
•  Προώθηση στρατηγικών αστικών αναπλάσεων υψηλής αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής αξίας.
• Μεγάλες επενδύσεις σε αντιπλημμυρικά έργα, συνοδευόμενα από αλλαγές στην χρήση των δικτύων άρδευσης και εγκατάσταση τηλεμετρητών για τον εντοπισμό διαρροών και την έξυπνη διαχείριση του νερού.
• Νέο Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης.
• Μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές και εξοπλισμό της Πολιτικής Προστασίας.
• Επενδύσεις εκπόνησης πολεοδομικών σχεδίων που θα πληροφορούν έγκυρα και αμέσως για τις δυνατότητες χρήσης γης για τα 4/5 της χώρας.

2. Για την ψηφιακή μετάβαση, οι επενδύσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Προεγκατάσταση υποδομής οπτικών ινών στα κτίρια για τη διευκόλυνση της μετάβασης στη χρήση δικτύων οπτικών ινών από επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
• Ανάπτυξη διαδρόμων δικτύου 5G στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους.
• Σύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με σύγχρονα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών με τα ελληνικά νησιά.
• Ψηφιοποίηση καίριων αρχείων σε διαφόρους τομείς (υγεία, δικαιοσύνη, πολεοδομίες, κτηματολόγιο, μετανάστευση, ΕΦΚΑ κ.α.) και ενσωμάτωσή τους σε αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα.
• Διασφάλιση της διασύνδεσης και διαλειτουργικότητας συστημάτων και επιμέρους μητρώων και μεμονωμένων εφαρμογών μεταξύ φορέων του Δημοσίου.
• Πληροφοριακό σύστημα για τη διαχείριση συναλλαγών της Δημόσιας Διοίκησης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις (CRM).
• Επενδύσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που περιλαμβάνουν περαιτέρω ψηφιοποίηση των φορολογικών υπηρεσιών, κωδικοποίηση και εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας, δράσεις κατά του λαθρεμπορίου και χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τη διευκόλυνση των φορολογικών ελέγχων, ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κ.α.
• πληρωμών, το ηλεκτρονικό τιμολόγιο, η εργασία από απόσταση, το ψηφιακό γραφείο κ.λπ.

3. Σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον θεσμικό μετασχηματισμό, το Σχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

•  Ισχυρά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις (πράσινος, ψηφιακός μετασχηματισμός, καινοτομία, εξωστρέφεια).
• Σημαντικά έργα υποδομής όπως το βόρειο τμήμα του Ε65, ο Βόρειος Οδικός 'Αξονας Κρήτης, ένα μεγάλο πρόγραμμα για την οδική ασφάλεια, μεγάλα αρδευτικά έργα μέσω ΣΔΙΤ, ο εκσυγχρονισμός επίσης μέσω ΣΔΙΤ του δικτύου σιδηροδρόμων, νέος προαστιακός σιδηρόδρομος στη Δυτική Αττική, τα ηλεκτρονικά διόδια, οι «έξυπνες» υποδομές κ.α.
• Επενδύσεις για την ενίσχυση του πολιτισμού, όπως η δημιουργία του Μουσείου Ενάλιων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά, ανάπτυξη πολιτιστικών και φυσικών διαδρομών και πρόγραμμα προστασίας εμβληματικών μνημείων από την κλιματική αλλαγή κ.α.
•  Επενδύσεις στον τουρισμό με παρεμβάσεις για τον ορεινό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και την αξιοποίηση ιαματικών πηγών, την γαστρονομία, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών, τον καταδυτικό τουρισμό, την προσβασιμότητα στις παραλίες και ειδικά προγράμματα κατάρτισης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τουριστικών επιχειρήσεων.
•  Προώθηση προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης του αγροδιατροφικού τομέα για την πραγματοποίηση επενδύσεων με προσανατολισμό την πράσινη γεωργία και την γεωργία ακριβείας, που αφορούν στην καινοτομία και την οικολογική επεξεργασία γεωργικών προϊόντων, την αναδιάρθρωση καλλιεργειών, την γενετική βελτίωση ζώων, καθώς και την ενίσχυση των υδατοκαλλιεργειών.

Παρουσίαση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. #RecoveryFund https://t.co/6gsHd30ghc pic.twitter.com/bma4IdXfUO

— Thodoros Skylakakis (@Skylakakis) March 31, 2021

4. Ως προς τον κοινωνικό πυλώνα οι επενδύσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Μεγάλα προγράμματα με στόχο την αύξηση της απασχόλησης με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων.
• Ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης, ψηφιακές υποδομές σε όλες τις τάξεις και αντίστοιχο αναβαθμισμένο εξοπλισμό στα εργαστήρια και Voucher για απόκτηση τεχνολογικών εργαλείων για τους μαθητές που ανήκουν σε ευάλωτα νοικοκυριά.
•  Επενδύσεις στο σύστημα υγείας, προκειμένου να παρέχει υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας, όπως η ανακαίνιση των υποδομών, ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού και η ψηφιοποίηση των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας, αλλά και το ολοκληρωμένο σύστημα πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης» (εθνικά προγράμματα για την σωματική άσκηση και τη διατροφή, τους εμβολιασμούς, τις προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο του μαστού, τον προληπτικό έλεγχο νεογνών κ.α.).
•  Επενδύσεις που ενδυναμώνουν την κοινωνική δικαιοσύνη και το δίκτυο κοινωνικής προστασίας, μέσω προγραμμάτων ενίσχυσης της οικονομικής και κοινωνικής ένταξης ευάλωτων ομάδων, ενίσχυσης της παιδικής προστασίας, προώθησης των ίσων ευκαιριών και στήριξης της διαφορετικότητας και ένταξης προσφύγων στην αγορά εργασίας.

Το «Ελλάδα 2.0» είναι πλήρως εναρμονισμένο με τους στόχους της Ε.Ε. για ταχύτερη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας προς ένα πράσινο και ψηφιακό μοντέλο ανάπτυξης, υπερακοντίζοντας τους ευρωπαϊκούς στόχους, επιτυγχάνοντας 38% και 22% μερίδιο στις αντίστοιχες δράσεις. Συνολικά είναι ένα σχέδιο εξαιρετικά απαιτητικό στην υλοποίησή του που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, προσήλωση στους στόχους, διαφάνεια, τήρηση όλων των εθνικών και ευρωπαϊκών κανόνων και προπαντός αποφυγή άσκοπων αντιπαραθέσεων. Εφόσον όμως το φέρουμε σε πέρας με επιτυχία, μπορεί να αλλάξει την πορεία της Ελλάδας και να κάνει -με πολλούς τρόπους- καλύτερη τη ζωή κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα».

Σκέρτσος: «Ελλάδα 2.0», μια καλύτερη εκδοχή της Ελλάδας

«Τι είναι το πρόγραμμα "Ελλάδα 2.0";», διερωτήθηκε εισαγωγικά ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ 'Ακης Σκέρτσος κατά την παρουσίαση του «Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», για να απαντήσει ο ίδιος, «είναι ένα συνεκτικό σχέδιο επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που έχει σαν στόχο να κάνει update στο λειτουργικό της χώρας, στο software και το hardware της Ελλάδας. Για να μιλήσουμε στη γλώσσα των νέων, καθώς αυτό είναι ένα σχέδιο που αφορά πρωτίστως το μέλλον και άρα τους ίδιους, είναι κάτι σαν τις ανανεώσεις που έρχονται κάθε τόσο στις εφαρμογές του κινητού μας για να βελτιώσουν τις αρχικές εργοστασιακές του ρυθμίσεις», ήταν το χαρακτηριστικό παράδειγμα που έφερε.

Ο στόχος είναι, σημείωσε με έμφαση, «να δημιουργήσουμε τη νέα καλύτερη εκδοχή της χώρας μας, τη version 2 της Ελλάδας. Και το timing είναι ιδανικό, ακριβώς πάνω στη συμπλήρωση 200 χρόνων από τον αγώνα της ανεξαρτησίας».

Στο δεύτερο ερώτημα, ποια είναι η θεμελιώδης διαφορά αυτού του εξαετούς αναπτυξιακού σχεδίου από αντίστοιχα προγράμματα του παρελθόντος, ο Α. Σκέρτσος εξήγησε ότι «η βασική διαφορά είναι ότι έως σήμερα πρώτα εξασφαλίζαμε τα ευρωπαϊκά χρήματα και μετά σκεφτόμασταν τι θα τα κάνουμε. Ο στόχος, σχεδόν αυτοσκοπός, ήταν η απορρόφηση για την απορρόφηση. Όχι το μόνιμο αναπτυξιακό αποτέλεσμα. Αυτός ο τρόπος μας προίκισε σίγουρα με καλύτερες υποδομές έως σήμερα, απέτυχε όμως να δώσει απαντήσεις σε μόνιμα διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας μας».

Στον αντίποδα, «η αρχιτεκτονική του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η ακριβώς ανάποδη. Πρώτα δηλαδή έπρεπε να παρουσιάσουμε στους εταίρους μας ένα δικό μας, "ελληνικής ιδιοκτησίας", συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο, επαρκώς αιτιολογημένο και κοστολογημένο, και μετά να διεκδικήσουμε τους πόρους για να το χρηματοδοτήσουμε.

Ένα σχέδιο που να αναλύει

1. το γιατί είναι αναγκαία κάθε επένδυση που προτείνεται,
2. ποια είναι τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας και του κράτους που έρχεται να θεραπεύσει
3. πώς θα έχει πολλαπλασιαστικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα, δηλαδή με ποιες μεταρρυθμίσεις θα γίνει πιο αποδοτική κάθε επένδυση και
4. βεβαίως πότε θα υλοποιηθεί και πόσο θα κοστίσει», ήταν τα τέσσερα καίρια ζητήματα που έθεσε στην παρέμβασή του ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ.

«Ένα κανονικό business plan δηλαδή με δημόσιες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που στόχο έχουν να ενθαρρύνουν αντίστοιχες ή και περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις που θα δημιουργήσουν με τη σειρά τους περισσότερες και καλά αμειβόμενες νέες θέσεις εργασίας.

Κατά την κατάρτιση του σχεδίου, μας απασχόλησαν τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας και του κράτους», εξήγησε επίσης και πρόσθεσε:

«Γιατί για παράδειγμα η Ελλάδα διαχρονικά καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει;

• Και πώς αυτό μπορεί να αλλάξει;
• Γιατί έχουμε συστηματικά χαμηλότερους δείκτες ιδιωτικών επενδύσεων στην οικονομία από την υπόλοιπη Ευρώπη;
• Τι πρέπει να αλλάξει στο επιχειρηματικό και ρυθμιστικό μας περιβάλλον για να προσελκύσουμε περισσότερες και καλύτερες εγχώριες και ξένες ιδιωτικές επενδύσεις;
• Γιατί υπολειπόμαστε κατά 10 μονάδες στις εξαγωγές από την υπόλοιπη Ευρώπη;
• Γιατί οι επιχειρήσεις μας είναι λιγότερο παραγωγικές για παράδειγμα από τις γερμανικές επιχειρήσεις και πως μπορούμε να βελτιώσουμε την παραγωγικότητά τους;
• Γιατί οι γυναίκες συμμετέχουν λιγότερο από τους άνδρες στην αγορά εργασίας;
• Πώς μπορούμε να εξισορροπήσουμε την οικογενειακή με την επαγγελματική ζωή και να εξαλείψουμε τις ανισότητες στις επιχειρήσεις για να δώσουμε περισσότερες ευκαιρίες στις γυναίκες στον επαγγελματικό στίβο;
• Γιατί έχουμε τόσο υψηλό ποσοστό αδήλωτης ή ημι-δηλωμένης εργασίας;
• Πώς θα δώσουμε κίνητρα για να φέρουμε στην επιφάνεια ένα σημαντικό μέρος της παραοικονομίας, να "ασπρίσουμε" δηλαδή την οικονομία της Ελλάδας και να βελτιώσουμε τα δημόσια έσοδα;
• Πώς εξηγείται το παράδοξο του χάσματος δεξιοτήτων, δηλαδή να έχουμε τόσο υψηλό ποσοστό αποφοίτων από ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά παρόλ' αυτά οι επιχειρήσεις να δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους με τις δεξιότητες που ψάχνουν;
• Πώς θα γίνει δηλαδή καλύτερη σύζευξη της αγοράς εργασίας με την κατάρτιση;».

Όμως, συνέχισε ο Α. Σκέρτσος, το σχέδιο Ελλάδα 2.0 με τις 58 μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνει δίνει απαντήσεις σε αυτά και πολλά ακόμη αντίστοιχα ερωτήματα, με 4 προτεραιότητες:

• την πράσινη ανάπτυξη
• την ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής
• τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και την προώθηση της καινοτομίας
• τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την τεχνολογική αναβάθμιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

Είναι, με δυο λόγια, ένα σχέδιο που έχει ως στόχο «να κάνει την Ελλάδα πιο δίκαιη, πιο πράσινη, πιο ψηφιακή, πιο εξωστρεφή και πιο παραγωγική».

Περιλαμβάνει επιπλέον προγράμματα για όλους και για ομάδες του πληθυσμού που «δεν θα περίμενε κανείς να βρει σε ένα τέτοιο σχέδιο. Στο επίκεντρο των δράσεων του βρίσκονται οι νέοι, οι γυναίκες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι αγρότες, οι κάτοικοι απομακρυσμένων περιοχών στην περιφέρεια και τα νησιά μας, οι άνθρωποι του πολιτισμού», παρατήρησε επίσης.

Και, κλείνοντας, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ επεσήμανε ότι, «για εμάς, η πραγματική πρόκληση σήμερα δεν είναι η απορρόφηση που θα προσφέρει πρόσκαιρη ανάπτυξη. Η πραγματική πρόκληση είναι να απορροφήσουμε και να διοχετεύσουμε κοινοτικά κεφάλαια στις σωστές δομές και δραστηριότητες, στο σωστό βαθμό, για το σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο. Γι' αυτό θα υπάρχει πλήρης διαφάνεια για την εκτέλεση του σχεδίου και συνεχής δημόσια λογοδοσία για την πορεία εξέλιξης κάθε επένδυσης και κάθε μεταρρύθμισης», διαβεβαίωσε εξάλλου.

Συμπερασματικά,« παρουσιάζεται μπροστά μας μια τεράστια ευκαιρία, όχι απλώς να θεραπεύσουμε τις οικονομικές πληγές που προκαλεί η πανδημία, αλλά να καλύψουμε το χαμένο έδαφος δεκαετιών, να διορθώσουμε τις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης, και εν τέλει να παραδώσουμε μια νέα καλύτερη εκδοχή της χώρας μας στη νέα γενιά. Την "Ελλάδα 2.0"».?

Ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης επισήμανε ότι οι χρηματοδοτήσεις του Εθνικού Σχεδίου αφορούν σε δάνεια για επενδύσεις σε πράσινες και ψηφιακές δράσεις, σε δράσεις εξωστρέφειας, σε έρευνα και καινοτομία καθώς και για συγχωνεύσεις, εξαγορές και συνεργασίες επιχειρήσεων. Οπως εξήγησε το κράτος θα δίνει συγχρηματοδότηση και όχι εγγυήσεις. Το κράτος θα βάζει μέχρι το 50% της επένδυσης και το υπόλοιπο οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις. Οπως ανέφερε το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης θα οδηγήσει σε αύξηση των επενδύσεων κατά 1/5 στην ελληνική οικονομία έως το 2026.

Ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος σημείωσε οτι πρόκειται για μιά συνεκτική δέσμη προγραμμάτων έργων και μεταρρυθμίσων για την κάλυψη του μεγάλου επενδυτικού κενού στη χώρα. Βασικοί στόχοι είναι η αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας με βάση και τις κατευθύνσεις της έκθεσης Πισσαρίδη. Μεγάλη συμβολή στις χρηματοδοτήσεις θα έχει και το νέο ΕΣΠΑ, το οποίο όπως είπε θα υποβληθεί προς έγκριση στην Ευρωπαική Επιτροπή στους επόμενους μήνες.

Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) Μιχάλης Αργυρού τόνισε ότι πρόκειται για θεμελιώδη αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος μέσω της σημαντικής αύξησης του ΑΕΠ, που θα οδηγήσει στην ανάδειξη των εξαγωγών σε κινητήρια δύναμη της οικονομίας. Τα κέρδη στο ΑΕΠ και την απασχόληση θα είναι μόνιμα και θα προέλθουν κυρίως από την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων, είπε ο Μιχάλης Αργυρού που επιβεβαίωσε μελέτη του ΣΟΕ για τα μεγάλα αναπτυξιακά οφέλη που θα φέρει το Σχέδιο στην ελληνική οικονομία.

 Διαβάστε επίσης:

Σταϊκούρας στον ΑΝΤ1: Αλλαγές σε τεκμήρια και δόσεις - Παράταση σε μέτρα στήριξης

Lockdown: Αλλαγές σε μετακινήσεις και λιανεμπόριο

Lockdown - Γεωργιάδης: Άνοιγμα καταστημάτων την Δευτέρα με 13032 και περιορισμούς