Πολιτική

Εκλογικός νόμος για τους ΟΤΑ: “Τέλος” η απλή αναλογική

Οι σημαντικότερες αλλαγές που επιφέρει το νομοσχέδιο για τον νέο εκλογικό νόμο της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Κατάργηση της απλής αναλογικής, όριο εκλογής δημάρχου και περιφερειάρχη στο 43%, καθιέρωση πλαφόν 3% για είσοδο στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια και επαναφορά της 5ετούς θητείας είναι οι σημαντικότερες αλλαγές που επιφέρει το νομοσχέδιο για τον νέο εκλογικό νόμο της τοπικής αυτοδιοίκησης που παρουσίασε από κοινού στο σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών. 

Ο νέος εκλογικός νόμος θα εφαρμοστεί στις επόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 13 και 20 Οκτωβρίου 2023. 

Οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές θα αναλάβουν την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει 31 Δεκεμβρίου 2029. 

«Καταργούμε την απλή αναλογική, ξαναδίνουμε στην Αυτοδιοίκηση τη διακυβέρνηση των Δήμων και των Περιφερειών τους», τόνισαν μεταξύ άλλων ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης και Στέλιος Πέτσας. 

Οι βασικές αλλαγές που επιφέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο συνοψίζονται στα παρακάτω: 

• Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία.
• Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του δημοτικού και του περιφερειακού συμβουλίου.  
• Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%. 
• Ο νικητής των εκλογών εξασφαλίζει τα ? των μελών του συμβουλίου, ενώ εάν λάβει τον πρώτο γύρο ποσοστό άνω του 60% η κατανομή των εδρών γίνεται αναλογικά. 
• Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του. 
• Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των «κοινοτικών αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος. 
• Η «κοινότητα» μετονομάζεται ξανά σε «δημοτική κοινότητα», ενώ εναρμονίζεται η πλειοψηφία του δημάρχου στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων. 
• Σε μικρότερες δημοτικές κοινότητες ο εκπρόσωπος της εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών. 
• Με το νέο σύστημα θα είχαν εκλεγεί το 2019 από την πρώτη Κυριακή 173 δήμαρχοι αντί για 103 που εκλέχθηκαν και 6 περιφερειάρχες όσοι εκλέχθηκαν στις τελευταίες εκλογές.

Επιπροσθέτως, ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης και Στέλιος Πέτσας παρουσίασαν και το νομοσχέδιο που αφορά στο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. 

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιχειρείται η διασφάλιση της παροχής στον πολίτη υψηλής ποιότητας υπηρεσιών από κάθε δημόσιο φορέα με τη χαμηλότερη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν οι αρχές της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης. 

Παράλληλα, προβλέπεται -για πρώτη φορά- η ενιαία ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στη λειτουργία Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και η σύσταση Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Συμπεριλαμβάνονται, επίσης, διατάξεις που αφορούν στον Σύμβουλο Ακεραιότητας, προκειμένου να συμβάλλει καθοριστικά στην αναφορά, τη διερεύνηση και την αντιμετώπιση παραβατικών συμπεριφορών εν τη γενέσει τους.

ΚΚΕ: Η κυβέρνηση επαναφέρει ένα προκλητικό εκλογικό σύστημα

Το ΚΚΕ τον νέο εκλογικό νόμο στην τοπική αυτοδιοίκηση σε ανακοίνωσή του αναφέρει:

«Τα ζητήματα “κυβερνησιμότητας” στην Τοπική Διοίκηση, που επικαλείται η κυβέρνηση και άλλες δυνάμεις, χρησιμοποιούνται σαν πρόσχημα. Η κυβέρνηση της ΝΔ επαναφέρει ένα προκλητικό εκλογικό σύστημα, που καθιστά την πρώτη δύναμη παντοδύναμη - με ένα ποσοστό 43%. Θα μπορεί να εκλέγεται δήμαρχος και περιφερειάρχης, τη στιγμή που για το εργατικό σωματείο είναι απαγορευτικό να κηρύξει απεργία με ένα τέτοιο ποσοστό.

Όλες οι αστικές κυβερνήσεις έχουν διαμορφώσει ένα ασφυκτικό, αντιδραστικό θεσμικό πλαίσιο, όλα τα προηγούμενα χρόνια στην Τοπική Διοίκηση μετατρέποντας δήμους και περιφέρειες σε μοχλό επέλασης της αντιλαϊκής επίθεσης, με αιχμή την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, τη διεύρυνση της ανταπόδοσης, την εμπορευματοποίηση και συρρίκνωση βασικών κοινωνικών δομών, την φοροεπιδρομή κλπ.

Έχουν κοινή στρατηγική επιλογή, να ευθυγραμμίζει τη λειτουργία και τη χρηματοδότηση της Τοπικής Διοίκησης με αφετηρία τις ανάγκες και προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων, μακριά και ενάντια στις λαϊκές ανάγκες και αγωνίες που διαιωνίζονται και παραμένουν ακάλυπτες.

Το ΚΚΕ, με αρχή την ισοτιμία της ψήφου, όσο αυτό είναι εφικτό στις συνθήκες της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, υπερασπίζεται σταθερά και χωρίς “ναι, μεν αλλά”, το σύστημα της απλής ανόθευτης αναλογικής και στην εκλογή των τοπικών οργάνων. Αυτό το κάνει χωρίς καμιά αυταπάτη για το ρόλο της Τοπικής Διοίκησης ως περιφερειακός κρατικός θεσμός, που ευθυγραμμίζεται με την αντιλαϊκή πολιτική του κεντρικού κράτους.

Με αυτή την αφετηρία, εναντιωνόμαστε καθαρά και στην επαναφορά του ορίου, όσον αφορά την εκπροσώπηση των πολιτικών δυνάμεων, αλλά και στον εκβιαστικό Β’ γύρο, που εκτός του στόχου της ενσωμάτωσης, ενισχύει τον προσωποκεντρικό χαρακτήρα στη λειτουργία αυτών των θεσμών, αναπαράγοντας και με αυτό τον τρόπο φαινόμενα σήψης, παραγοντισμού, που γενικεύονται και σε αυτό το επίπεδο.

Είναι, δε, ο καιρός να αρθεί επιτελούς το θεσμικό πλαίσιο που απαγορεύει στα κόμματα να προβάλλουν ευθέως υποψηφιότητες στα όργανα όλων των βαθμίδων της Τοπικής Διοίκησης. Ένα βαθειά υποκριτικό, δομημένο σκηνικό, που τροφοδοτεί την ψευδεπίγραφη εικόνα των δήθεν αυτοδιοικητικών και “υπερκομματικών “υποψηφιοτήτων κι ένα περιβάλλον που παραπλανά και τελικά εκμηδενίζει την ευθύνη και τη λογοδοσία των πολιτικών κομμάτων ως προς τις υποψηφιότητες και τα πεπραγμένα των αιρετών, που έτσι και αλλιώς υποστηρίζουν.

Η “κολοβή” απλή αναλογική, που εισήγαγε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Τοπική Διοίκηση, αφήνοντας φυσικά αλώβητο τον εκβιασμό του Β’ γύρου, είχε ως στόχο ο θεσμός του δημάρχου/περιφερειάρχη να σηματοδοτεί τη διευρυμένη αστική συναίνεση στις εξελισσόμενες ανατροπές στην Τοπική Διοίκηση.

Η κυβέρνηση της ΝΔ παίρνει τώρα σειρά στην εναλλαγή των εκλογικών συστημάτων, που μας έχουν συνηθίσει τα κυβερνητικά κόμματα και που καμιά σχέση δεν έχουν με την πιστή αποτύπωση της λαϊκής ψήφου .

Αυτή η πρωτοβουλία της κυβέρνησης έρχεται να συνδράμει το κύριο έργο των αντιδραστικών αντιλαϊκών ανατροπών, που ξετυλίγονται εδώ και χρόνια στο χώρο της Τοπικής Διοίκησης, άσχετα με το ποιο αστικό κόμμα είναι στο τιμόνι διακυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που υπερασπίζεται η κυβέρνηση με το εκλογικό σύστημα που σήμερα καταθέτει, καθώς και οι νέες αντιδραστικές προσαρμογές που προετοιμάζεται να φέρει στην Τοπική Διοίκηση, είναι η επιδίωξη το κράτος και οι τοπικοί θεσμοί του να εξυπηρετήσουν πιο αποτελεσματικά και ενιαία τις γρήγορες μεταβολές των αναγκών και προτεραιοτήτων των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Γιατί, ως γνωστόν, “ο χρόνος είναι χρήμα” για το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του εκπρόσωπους και πιθανές καθυστερήσεις από μια ανεπάντεχη οργανωμένη λαϊκή παρέμβαση θα πρέπει και να προβλεφθούν και αν είναι δυνατόν να καμφθούν. Το αντιδραστικό εκλογικό σύστημα είναι μόνο ένα μέρος των αντιδραστικών κατασταλτικών σχεδιασμών τους, που μόνο ο οργανωμένος λαός και το κίνημα του μπορούν να ακυρώσουν».