Πολιτισμός

Έρευνα: ο Ραφαήλ άλλαξε τη μύτη του στην περίφημη αυτοπροσωπογραφία του

Γιατί ο διάσημος ζωγράφος αντικατέστησε τη μύτη του με μία εξιδανικευμένη εκδοχή της στην περίφημη αυτοπροσωπογραφία του; Τι έδειξε νέα έρευνα;

Στον Ραφαήλ μάλλον δεν άρεσε η μύτη του. Γι΄αυτό την αντικατέστησε με μία εξιδανικευμένη εκδοχή της στην περίφημη αυτοπροσωπογραφία του. Σε αυτό το συμπέρασμα έφθασαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ρώμης που δημιούργησαν στον υπολογιστή μία τρισδιάστατη αναπαράσταση του προσώπου του ζωγράφου της Αναγέννησης με βάση εκμαγείο του κρανίου του που χρονολογείται στο 1833.

Τότε, είχαν εκταφεί τα λείψανα που πιστεύεται ότι ανήκαν στον άνθρωπο, τον επονομαζόμενο από τους συγχρόνους του ο «Θείος», επειδή επιζητούσε την τελειότητα μέσω του έργου του. «Είναι βέβαιο ότι έκανε την μύτη του να φαίνεται πιο εκλεπτυσμένη», δήλωσε ο καθηγητής Ματία Φαλκόνι, μοριακός βιολόγος του πανεπιστημίου. «Η μύτη του ήταν, ας πούμε, ελαφρά πιο προεξέχουσα».

Ο Ραφαήλ πέθανε στην Ρώμη το 1520 σε ηλικία 37 ετών, μάλλον από πνευμονία, και ετάφη στο Πάνθεον της Ρώμης. Η αυτοπροσωπογραφία, η οποία κανονικά εκτίθεται στην Πινακοθήκη Uffizi της Φλωρεντίας, βρίσκεται στην Ρώμη συμμετέχοντας σε έκθεση με την ευκαιρία της 500ής επετείου από τον θάνατό του, είχε φιλοτεχνηθεί 15 χρόνια πριν, με το πρόσωπό του φρεσκοξυρισμένο. Εκεί εμφανίζεται η κάπως γαμψή μύτη που ο Ραφαήλ χρησιμοποίησε και σε άλλα έργα όπου ζωγραφίζει τον εαυτό του. Στην αναπαράσταση του Πανεπιστημίου της Ρώμης εμφανίζεται όπως θα έμοιαζε στα τελευταία χρόνια πριν από τον θάνατό του, όταν είχε μούσι.

Ο Ματία Φαλκόνι, σε συνεργασία με επιστήμονες της Ιατροδικαστικής Ανθρωπολογίας και άλλους ειδικούς, αναπαρήγαγαν το πρόσωπο του Ραφαήλ με την τεχνική των επιστρώσεων που χρησιμοποιείται στην εγκληματολογία. Το αποτέλεσμα είναι ένα πρόσωπο που μοιάζει με του ζωγράφου όπως εμφανίζεται σε χαρακτικό έργο του μαθητή του Μαρκαντόνιο Ραϊμόντι. «Οταν τελειώσαμε, είπα "έχω ξαναδεί αυτό το πρόσωπο"», δηλώνει ο Φαλκόνι. Ομοιότητα υπάρχει επίσης και με το «Portrait of a Man» που φιλοτεχνήθηκε ανάμεσα στο 1512 και το 1515 από τον Σεμπαστιάνο ντελ Πιόμπο, σύγχρονο του Ραφαήλ.

Επί αιώνες υπήρχαν εικασίες ότι τα οστά που εκτάφηκαν το 1833 για να ενταφιασθούν σε μία κρύπτη δεν ανήκαν στον Ραφαήλ, διότι ορισμένοι από τους μαθητές του είχαν ταφεί στην συνέχεια κοντά του. Όμως, ο καθηγητής Φαλκόνι πιστεύει ότι υπάρχουν 85% πιθανότητες το κρανίο να ανήκει στον Ραφαήλ εξαιτίας της ομοιότητας με το πρόσωπο του ζωγράφου όπως παριστάνεται από τον ίδιο και τους συγχρόνους του.

Όμως, τα αποτελέσματα της έρευνας δεν άρεσαν σε όλους. Κριτικός Τέχνης της εφημερίδας La Repubblica δήλωσε ότι το αποτέλεσμα είναι μία «φτηνή εκδοχή του Ραφαήλ σε videogame». Ο καθηγητής Φαλκόνι πάντως ελπίζει ότι κάποια μέρα θα ανοιχτεί και πάλι ο τάφος για να γίνουν απευθείας εξετάσεις του κρανίου. Αυτό θα επέλυε πολλά μυστήρια, όπως το αίτιο του θανάτου του.