Υγεία

Nέα στοιχεία για τους αριστερόχειρες

Τα γονίδια για τους αριστερόχειρες. Τα ποσοστά συγκριτικά με τους δεξιόχειρες.

Επιστήμονες στη Βρετανία ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά εντόπισαν περιοχές του ανθρώπινου γονιδιώματος που σχετίζονται με την αριστεροχειρία στο γενικό πληθυσμό και συσχέτισαν αυτές τις περιοχές με επιπτώσεις στην αρχιτεκτονική του εγκεφάλου των αριστερόχειρων.

Περίπου το 90% των ανθρώπων είναι δεξιόχειρες εδώ και τουλάχιστον 10.000 χρόνια, ενώ ένας στους δέκα είναι αριστερόχειρας. Η βιολογική βάση της αριστεροχειρίας παραμένει ένα μυστήριο μέχρι σήμερα.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με επικεφαλής τo δρα Ακίρα Γουίμπεργκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστήμης Brain (Εγκέφαλος), ανέλυσαν το πλήρες γονιδίωμα περίπου 400.000 ανθρώπων, από τους οποίους οι 38.332 ήταν αριστερόχειρες.

Ήταν ήδη γνωστό ότι τα γονίδια παίζουν ρόλο στο αν ένας άνθρωπος θα γίνει δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας. Προηγούμενες μελέτες σε δίδυμους είχαν υπολογίσει ότι αυτό εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες σε ποσοστό περίπου 25%, όμως έως τώρα δεν είχαν βρεθεί σχετικά γονίδια ή περιοχές του γονιδιώματος στο γενικό πληθυσμό.

Η νέα μελέτη εντόπισε τέσσερις τέτοιες περιοχές, από τις οποίες οι τρεις σχετίζονται με πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και στη δομή του εγκεφάλου. Κάνοντας λεπτομερή απεικόνιση του εγκεφάλου σε περίπου 10.000 άτομα, οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι εμπλεκόμενες γενετικές περιοχές σχετίζονται με διαφορές στη δομή της λευκής ουσίας του εγκεφάλου, ιδίως σε σημεία που αφορούν τη γλώσσα.

«Ανακαλύψαμε ότι στους αριστερόχειρες οι γλωσσικές περιοχές στο αριστερό και στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου επικοινωνούν μεταξύ τους με πιο συντονισμένο τρόπο. Αυτό εγείρει την ενδιαφέρουσα πιθανότητα, η οποία πρέπει να μελετηθεί στο μέλλον, ότι οι αριστερόχειρες έχουν πλεονέκτημα στην εκτέλεση εργασιών σχετικών με τη γλώσσα, αν και πρέπει να θυμάται κανείς ότι αυτές οι διαφορές αφορούν το μέσο όρο μεγάλων αριθμών ανθρώπων και ότι όλοι οι αριστερόχειρες δεν είναι παρόμοιοι μεταξύ τους», δήλωσε ο δρ Γουίμπεργκ.

Οι ερευνητές βρήκαν επίσης γενετικές ενδείξεις πως οι αριστερόχειρες έχουν ελαφρώς μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης νόσου Πάρκινσον, αλλά ελαφρώς μεγαλύτερη για εκδήλωση σχιζοφρένειας.

Ο καθηγητής Ντομινίκ Φέρνις της Οξφόρδης επεσήμανε ότι «στην πορεία της ιστορίας οι αριστερόχειρες θεωρήθηκαν άτυχοι ή ακόμη και κακοί άνθρωποι. Κάτι που αντανακλάται σε πολλές γλώσσες στις λέξεις για το αριστερό και το δεξί. Για παράδειγμα, στα αγγλικά η λέξη 'right' σημαίνει τόσο δεξί όσο και σωστό. Η νέα μελέτη μας δείχνει ότι η αριστεροχειρία αποτελεί συνέπεια της αναπτυξιακής βιολογίας στον εγκέφαλο και εν μέρει καθορίζεται από την πολύπλοκη αλληλεπίδραση πολλών γονιδίων».