Κόσμος

Ευρωεκλογές 2019: “Μύλος” για τα κορυφαία ευρωπαϊκά αξιώματα

Η εικόνα που σχηματίζεται μετά το σφράγισμα της κάλπης. Παγιώνεται η κυριαρχία της ακροδεξιάς σε αρκετές χώρες.

Η επιλογή των πέντε προσώπων που θα αναλάβουν τα κορυφαία αξιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα συμβάλλουν να χαραχθεί το μέλλον της μόλις έγινε σημαντικά πιο δύσκολη αποστολή, μετά τις ευρωεκλογές της Κυριακής, στις οποίες ένα από τα στοιχεία που αναδείχθηκαν είναι ο κατακερματισμός της πολιτικής δύναμης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η μεγάλη απόσταση που χωρίζει τις κύριες πολιτικές δυνάμεις των 28 κρατών-μελών.

Οι δύο κεντρώες πολιτικές ομάδες στο ΕΚ, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ, κεντροδεξιά) και οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (Σ&Δ, κεντροαριστερά), που ιστορικά κυριαρχούσαν, δεν θα διαθέτουν πλέον την πλειοψηφία στο σώμα των 751 εδρών, υποδεικνύουν τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα μέχρι τώρα.

Μαζί, οι δύο ομάδες αναμένεται ότι θα διαθέτουν 324 έδρες στην επόμενη ευρωβουλή, από 401 στην απερχόμενη· δηλαδή πολύ λιγότερες από τις 376 που απαιτούνται ώστε να επικυρωθεί ο διορισμός του επόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μεταξύ άλλων.

Η περίπλοκη κοινοβουλευτική αριθμητική θα είναι ανάμεσα στα προβλήματα που θα τεθούν στο τραπέζι όταν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 28 χωρών-μελών θα συναντηθούν αύριο Τρίτη στις Βρυξέλλες, για να εξετάσουν πρωτίστως ποιοι θα οριστούν επικεφαλής της επόμενης Κομισιόν, του ίδιου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και της ευρωπαϊκής διπλωματίας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Αυτά τα πέντε πρόσωπα θα αναλάβουν από φέτος να συνδιαμορφώσουν και να εφαρμόσουν τις πολιτικές της ΕΕ τα επόμενα πέντε χρόνια. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις, από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τις πολιτικές της εκ νέου ισχυροποιούμενης Ρωσίας ως τις ολοένα πιο περίπλοκες σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Κίνα, τις ψηφιακές απειλές, την εποπτεία του τομέα της τεχνολογίας.

Ήδη χθες, άρχισαν οι τοποθετήσεις ενόψει των κρίσεων για τις θέσεις κλειδιά, με σχεδόν όλους τους πολιτικούς που εκφράστηκαν να δείχνουν πως κατανοούν ότι η διαδικασία θα είναι δύσκολη.

«Φαίνεται πως το ΕΛΚ έχει πολύ καλή πιθανότητα να αναδεχθεί η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα», δήλωσε η Έστερ ντε Λάνγκε, κορυφαίο στέλεχος της κεντροδεξιάς παράταξης. «Αλλά βλέπουμε επίσης κατακερματισμό και τη συρρίκνωση του κέντρου», πρόσθεσε.

Οι συνομιλίες ανάμεσα στις πολιτικές ομάδες θα αρχίσουν σήμερα, με την ALDE, τη φιλελεύθερη συμμαχία που ενισχύθηκε χάρη στις ψήφους που έλαβε το κόμμα του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, να αναμένεται να αναδειχθεί τρίτη δύναμη, ακολουθούμενη από τους Πράσινους, που κατέγραψαν αξιοσημείωτη άνοδο.

«Δεν είναι δυνατή καμία ισχυρή πλειοψηφία χωρίς τη νέα μας ομάδα» καθώς στις εκλογές αυτές «είναι σαφές ότι δεν ήταν οι λαϊκιστές και οι εθνικιστές που κέρδισαν τις περισσότερες έδρες, αλλά η δική μας, φιλοευρωπαϊκή ομάδα», είπε ο επικεφαλής της ALDE Γκι Φερχόφστατ, ο οποίος αναμένεται να δει τα μέλη της παράταξής του να αυξάνονται σε περίπου 100.

Οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες, οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι εξάλλου δεν θα διαθέτουν πλειοψηφία, με την πιο πρόσφατη προβολή να τους δίνει 317 έδρες.

Η εικόνα εξάλλου μοιάζει ανάμικτη: το ακροδεξιό, εθνικιστικό κόμμα του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν κέρδισε το LREM στη Γαλλία, η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι κέρδισε στην Ιταλία, το κυβερνών Φίντες του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας κέρδισε πάνω από τις μισές ψήφους στη χώρα, ενώ οι εθνικιστές που κυβερνούν στην Πολωνία προηγούνται έναντι της ενωμένης αντιπολίτευσης.

Το να διαμορφωθεί νέα κεντρώα συμμαχία συνεχίζει να είναι πιθανό όταν το νέο ΕΚ θα συγκροτηθεί σε σώμα τη 2α Ιουλίου, αλλά κι αυτό θα είναι δυσκολότερο καθώς θα πρέπει να βρεθούν περισσότεροι εταίροι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το ίδιο.

Το ΕΛΚ επιμένει ότι ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου του, πρέπει να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν. Οι Σοσιαλιστές όμως απορρίπτουν το ενδεχόμενο να τον υποστηρίξουν και προτείνουν στους ευρωπαίους ηγέτες τον δικό τους υποψήφιο, τον Ολλανδό Φρανς Τίμερμανς.

Εάν το κοινοβούλιο δεν ταχθεί υπέρ ενός υποψηφίου κατά πλειοψηφία, η θέση του έναντι των ηγετών θα αποδυναμωθεί. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ορίσει τον υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ήδη πολλοί από τους ηγέτες έχουν αφήσει να γίνει σαφές ότι δεν θα προκρίνουν το πρόσωπο που θα προτείνει το ΕΚ.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Μπρέξιτ, ο Γάλλος Μισέλ Μπαρνιέ, και η επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Βουλγάρα Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είναι επίσης ανάμεσα στα πρόσωπα που κυκλοφορούν.

Στο μεταξύ, οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ στην Ισπανία κέρδισαν τη δεύτερη συναπτή εκλογική αναμέτρηση, ενισχύοντας τις πιθανότητές τους να εξασφαλίσουν κάποιο από τα κορυφαία αξιώματα στις Βρυξέλλες.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δεν περιμένει να υπάρξει ομοφωνία στη σύνοδο της 28ης Μαΐου για κάποιον υποψήφιο, αλλά να του δοθεί εντολή να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις -- που ευελπιστεί ότι θα έχει ολοκληρώσει μέσα στον Ιούνιο, για να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο να υπάρξει έστω προσωρινή παράλυση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.