Ευρώπη

Η δημοκρατία πνέει τα λοίσθια στην Πορτογαλία

Η ευρωζώνη διέβη τον Ρουβίκωνα, καθώς στην Πορτογαλία ο πρόεδρος Καβάκο Σίλβα αρνήθηκε τον σχηματισμό κυβέρνησης από τους ευρωσκεπτικιστές.

Ο πρόεδρος της Πορτογαλίας, Καβάκο Σίλβα, ξαναδιόρισε τον απερχόμενο πρωθυπουργό, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές της Κυριακής, που ανέδειξαν το κόμμα του νικητή, χωρίς όμως να πάρει την πλειοψηφία.

Ο κεντροδεξιός συνασπισμός του Κοέλιο πήρε 38,6% στις εκλογές, παρά τα τέσσερα χρόνια δύσκολων μέτρων λιτότητας στη χώρα, ακολουθούμενος από το Σοσιαλιστικό Κόμμα (32,3%), του οποίου ο ηγέτης Αντόνιο Κόστα είπε την Τρίτη ότι ήταν σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση με πλειοψηφία στη βουλή.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Αριστερό Μπλοκ - το οποίο είναι αδελφό κόμμα με τον ΣΥΡΙΖΑ - και οι Κομμουνιστές κέρδισαν συνολικά 122 από τις 230 έδρες της βουλής, συγκρινόμενες με τις 107 το κεντροδεξιού συνασπισμού.

«Η Πορτογαλία έχει εισέλθει σε επικίνδυνα πολιτικά νερά. Για πρώτη φορά από τη δημιουργία της ευρωζώνης, ένα κράτος-μέλος απαγορεύει ουσιαστικά σε ευρωσκεπτικιστικά κόμματα να αναλάβουν την εξουσία, για λόγους εθνικού συμφέροντος», σχολιάζει ο συντάκτης του βρετανικού Guardian, Άμπροους Έβανς-Πρίτσαρντ.

Μετά την αποτυχία συνομιλιών μεταξύ του Κοέλιο και του Κόστα για σχηματισμό κυβέρνησης, ο συντηρητικός πρόεδρος Ανιμπάλ Καβάκο Σίλβα δήλωσε σε διάγγελμα στην τηλεόραση, «Έχω διορίσει τον κ. Κοέλιο ως πρωθυπουργό. γιατί ηγείται ενός συνασπισμού ο οποίος κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές στις 4 Οκτωβρίου.»

Αναλυτές προειδοποίησαν ότι η κυβέρνηση μπορεί να μην επιβιώσει. Αν τα τρία αριστερά κόμματα μαζί με τους Πράσινους καταφέρουν να επισημοποιήσουν μια βουλευτική ένωση - πράγμα το οποίο πλησιάζει να γίνει, σύμφωνα με τα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης - οι μέρες της κεντροδεξιάς κυβέρνησης είναι ήδη μετρημένες.

Η απόφαση του προέδρου να στραφεί στον Κοέλιο πρώτα «θα κοστίσει στη χώρα πολύ χρόνο γιατί το άτομο που έχει διοριστεί πρωθυπουργός αναπόφευκτα θα ανατραπεί από το κοινοβούλιο», είπε ο σοσιαλιστής βουλευτής Ζοάο Σοάρες.

Ο πρόεδρος Σίλβα αναγνώρισε την πιθανότητα αυτή, λέγοντας ότι «η τελευταία λέξη τώρα ανήκει στη βουλή» και προσθέτοντας ότι η απόρριψη του προγράμματος της κυβέρνησης από μια απόλυτη πλειοψηφία βουλευτών θα εξαναγκάσει τη νέα κυβέρνηση σε παραίτηση.

Τώρα ο Κοέλιο πρέπει να ορίσει την κυβέρνησή του και να παρουσιάσει το πρόγραμμά του μέσα σε 10 μέρες από τη μέρα που θα αναλάβει καθήκοντα η κυβέρνηση.

Προτού την ανακοίνωσή του Σίλβα, ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι εξέφρασε ανησυχία για την πιθανότητα να κυβερνήσει την Πορτογαλία μια σοσιαλιστική κυβέρνηση με υποστήριξη της σκληρής αριστεράς. Αν γίνει αυτό, είπε σε δηλώσεις του ενώ προσερχόταν στην ετήσια συνέλευση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), «θα είναι η πρώτη φορά στη δημοκρατική ιστορία της Πορτογαλίας που το κόμμα που κέρδισε τις εκλογές δεν κυβέρνησε».

Αντίστοιχα στην Ισπανία, δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι σοσιαλιστές θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση αν συμμαχήσουν με το νέο κόμμα ενάντια στη λιτότητα, το Podemos, άλλο ένα αδελφό κόμμα με τον ΣΥΡΙΖΑ, ή το νέο κεντροδεξιό κόμμα Θιουδαδάνος.

Στο ίδιο συνέδριο, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ είπε ότι μια τέτοια σοσιαλιστική συμμαχία στην Πορτογαλία θα ήταν «πολύ αρνητική» εξέλιξη.