Γενικά

Αναστήλωση της Στοάς του Φιλίππου Ε΄στη Δήλο (φωτό)

Το πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 550.000 €, υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.

Στο τέλος του έτους 2017 ολοκληρώθηκαν οι τρεις φάσεις των προκαταρκτικών εργασιών που εκτελούνται στο πλαίσιο τριετούς προγράμματος για την αναστήλωση της Στοάς του Φιλίππου Ε΄. Το πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 550.000 €, υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.

Το προς αναστήλωση ευρυμέτωπο οικοδόμημα, διαστάσεων περ. 11 Χ 71 μ., χτισμένο εξ ολοκλήρου από μάρμαρο, ανεγέρθηκε στα τέλη του 3ου αι./αρχές 2ου αι. π.Χ., ενώ λίγα χρόνια αργότερα επεκτάθηκε κατά πλάτος προς δυσμάς και κατά μήκος προς βορρά. Η Στοά του Φιλίππου Ε΄ είναι ένα από τα πρώτα μνημεία που συναντά ο επισκέπτης του αρχαιολογικού χώρου της Δήλου, βρίσκεται στα νότια του τεμένους του Ιερού του Απόλλωνα και ορίζει μαζί με τη Νότια Στοά την Ιερά Οδό, η οποία καταλήγει στα Προπύλαια. Σήμερα το κτήριο διατηρείται μόλις στο επίπεδο του θεμελίου αλλά σώζεται διάσπαρτα πλήθος αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών του, γεγονός που επιτρέπει και προτρέπει την αναστήλωσή του. Έτσι, αυτό το σημαντικό ανάθημα του ελληνιστικού βασιλέα της Μακεδονίας στο Ιερό νησί του Απόλλωνα θα μπορέσει να αναστηλωθεί χρησιμοποιώντας μεγάλο ποσοστό του αυθεντικού υλικού του.

Η πρώτη φάση των εργασιών πραγματοποιήθηκε στα μέσα του καλοκαιριού και αφορούσε σε καθαρισμούς εντός του κτηρίου, της επέκτασής του και του περιβάλλοντος χώρου, εργασίες απαραίτητες κατ’ αρχάς για να αποτυπωθεί η υπάρχουσα κατάσταση του μνημείου και να συγκεντρωθούν τα  αρχιτεκτονικά μέλη που ανήκουν στο μνημείο. Πραγματοποιήθηκε επίσης ταύτιση, αρίθμηση και καταγραφή σε κατάλογο των αρχαίων μελών εντός του περιγράμματος του κτηρίου και της επέκτασής του και άρχισαν να σχεδιάζονται τα αρχιτεκτονικά μέλη που θα χρησιμοποιηθούν στην αναστήλωση.

Κατά τη δεύτερη φάση των εργασιών, στα μέσα του φθινοπώρου, αποψιλώθηκε η πυκνή βλάστηση στην απροσπέλαστη βαλτώδη περιοχή στα δυτικά της Στοάς, επιφάνειας 600 τ.μ. περίπου, όπου σύμφωνα με το αρχειακό υλικό, στις αρχές του 19ου αιώνα αποτέθηκαν πολλά αρχιτεκτονικά μέλη του κτηρίου και της επέκτασής του. Η εικόνα του διάσπαρτου αρχαίου υλικού μετά τους καθαρισμούς ήταν εντυπωσιακή, καθώς το πλήθος των μελών έφθανε τα 1.000, από τα οποία τα 900 περίπου ήταν αρχιτεκτονικά μέλη της Στοάς. Το κοπιώδες έργο της μεθοδικής ανάσυρσης, ταύτισης και  προσωρινής ταξινόμησης ανά είδος πραγματοποιήθηκε από εξειδικευμένο προσωπικό με τη χρήση μεγάλου τηλεσκοπικού γερανού ο οποίος έφθασε στο νησί με πορθμείο ανοιχτού τύπου από την Πάρο.

Τον Δεκέμβριο πραγματοποιήθηκε η τρίτη φάση των εργασιών, κατά την οποία αποκαλύφθηκαν (μέσα από πυκνή βλάστηση), ταυτίστηκαν και καταγράφηκαν τα υπόλοιπα μη καταγεγραμμένα αρχιτεκτονικά μέλη (περ. 300) που βρίσκονται σε άλλες δύο περιοχές κοντά στο λιμάνι. Παράλληλα, ξεκίνησε η τρισδιάστατη αποτύπωση των θραυσμένων αρχιτεκτονικών μελών που θα χρησιμοποιηθούν στην αναστήλωση προκειμένου να κατασκευαστούν τα συμπληρώματα.

Οι εργασίες για την αναστήλωση της Στοάς του Φιλίππου Ε΄ αναμένεται να συνεχιστούν με εντατικό ρυθμό μέσα στο 2018, στοχεύοντας στην αναβάθμιση του ιδιαίτερου και ευαίσθητου χώρου της Δήλου με την απόδοση της τρίτης διάστασης σε ένα σπουδαίο μνημείο της αρχαιότητας.