Δικαιοσύνη

ΣτΕ: Αντισυνταγματικός ο νόμος Μπαλτά για την επιλογή διευθυντών σχολικών μονάδων

Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι ο τρόπος επιλογής προσκρούει στο Σύνταγμα. Νομοθετική πρωτοβουλία από το υπουργείο Παιδείας.

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄αριθμ. 711/2016 απόφασή της, έκρινε αντισυνταγματικό το νομοθετικό πλαίσιο του 2015 για τον τρόπο επιλογής των διευθυντών των σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο το Ν. Σακελλαρίου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Δ. Μακρή έκρινε ότι προσκρούει στο Σύνταγμα ο τρόπος επιλογής των διευθυντών σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων που έγινε με το νόμο 4327/2015. Η υπόθεση απασχόλησε την Ολομέλεια έπειτα από παραπομπή του Γ΄Τμήματος του ΣτΕ.

Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει η Πανελλήνια Ένωση Διευθυντών Εκπαίδευσης και 57 διευθυντές σχολείων και ζητούσαν να ακυρωθεί: α) η από 19.5.2015 απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας (εκδόθηκε σε εφαρμογή του νόμου 4327/2015) με την οποία καθορίστηκε η διαδικασία υποβολής αιτήσεων και επιλογής διευθυντών σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων και β) δύο εγκύκλιοι του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας, με τις οποίες παρέχονται διευκρινήσεις σχετικά με την επιλογή των υποψηφίων διευθυντών.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον Η' Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την υπ΄αριθμ. 711/2016 απόφασή της, έκρινε αντισυνταγματικό το νομοθετικό πλαίσιο του 2015 για τον τρόπο επιλογής των διευθυντών των σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο το Νικόλαο Σακελλαρίου και εισηγητή το σύμβουλο Επικρατείας Δημήτριο Μακρή, έκρινε ότι προσκρούει στο Σύνταγμα ο τρόπος επιλογής των διευθυντών σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων που έγινε με το νόμο 4327/2015 όταν υπουργός Παιδείας ήταν ο Αριστείδης Μπαλτάς και αναπληρωτής υπουργός Παιδείας ο Τάσος Κουράκης. Η υπόθεση έφτασε στην Ολομέλεια ύστερα από παραπομπή του Γ΄ Τμήματος του ΣτΕ (απόφαση 865/2016).

Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει η Πανελλήνια Ένωση Διευθυντών Εκπαίδευσης και 57 διευθυντές σχολείων και ζητούσαν να ακυρωθεί: η από 19.5.2015 απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας (εκδόθηκε σε εφαρμογή του νόμου 4327/2015) με την οποία καθορίστηκε η διαδικασία υποβολής αιτήσεων και επιλογής διευθυντών σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων και δύο εγκύκλιοι του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας, με τις οποίες παρέχονται διευκρινήσεις σχετικά με την επιλογή των υποψηφίων διευθυντών.

Με τον επίμαχο νόμο 4327/2015 ρυθμίσθηκε η διαδικασία και οι προϋποθέσεις επιλογής και τοποθέτησης στελεχών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και των διευθυντών σχολικών μονάδων, ενώ η διαδικασία επιλογής και τοποθέτησης διευθυντών σχολικών μονάδων διενεργείται με μυστική ψηφοφορία από το Σύλλογο Διδασκόντων της σχολικής μονάδας.

Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια έκρινε ότι ο νέος τρόπος επιλογής είναι αντίθετος στις συνταγματικές αρχές «της ισότητας, της αξιοκρατίας και της ελεύθερης προσβάσεως και σταδιοδρομίας κάθε Έλληνα στις δημόσιες θέσεις κατά το λόγο της προσωπικής του αξίας και ικανότητας» και αυτό γιατί ανατίθεται «η αρμοδιότητα επιλογής στο Σύλλογο Διδασκόντων στον οποίο μετέχουν (αδιακρίτως) όλοι οι υπηρετούντες στην οικεία σχολική μονάδα μόνιμοι και αναπληρωματικοί εκπαιδευτικού και με τη διαδικασία της μυστικής ψηφοφορίας».

Σύμφωνα με το Σύνταγμα, αναφέρεται στην απόφαση του ΣτΕ, η διοίκηση των σχολικών μονάδων πρέπει «να αναδεικνύεται από κατάλληλο όργανο που συγκροτείται και λειτουργεί με εχέγγυα αξιοκρατίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας (όπως είναι τα καθιερωμένα υπηρεσιακά συμβούλια διοίκησης) και με διαφανή και αντικειμενική διαδικασία, κατάλληλη για τη διασφάλιση της ενιαίας και ομοιόμορφης εφαρμογής των οριζομένων κριτηρίων και στο πλαίσιο της ιεραρχικής δομής της υπηρεσίας» και με την προβλεπόμενη διαδικασία επιλογής, μέσω του Συλλόγου Διδασκόντων, οι υποψήφιοι «δεν αξιολογούνται με αιτιολογία» και η έλλειψη της αιτιολογίας καθιστά την όλη διαδικασία «αντίθετη στις αρχές της ισότητας, της αξιοκρατίας και της ελεύθερης προσβάσεως και σταδιοδρομίας κάθε Έλληνα στις δημόσιες θέσεις κατά το λόγο της προσωπικής του αξίας και ικανότητας». Ακόμη, δεν καθίσταται γνωστή στους υποψηφίους διευθυντές και ελέγξιμη από τους δικαστές, εν όψει των άρθρων 20 και 95 του Συντάγματος (δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας, κ.λπ.).

Τελικά, η Ολομέλεια του ΣτΕ αποφάνθηκε ότι η επίμαχη προβαλλόμενη υπουργική απόφαση είναι παράνομη, αφού η έκδοση της στηρίχθηκε στις αντισυνταγματικές διατάξεις του νόμου 4327/2015.

Νομοθετική πρωτοβουλία από το υπουργείο Παιδείας 

Την "αναγκαία νομοθετική πρωτοβουλία, ώστε η επιλογή των νέων διευθυντών σχολικών μονάδων να είναι σύμφωνη με την σημερινή απόφαση του ΣτΕ", ανακοίνωσε ότι θα αναλάβει το υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. 

"Οι αποφάσεις των Ανωτάτων Δικαστηρίων είναι σεβαστές και άρα δεσμευτικές", αναφέρει το υπουργείο Παιδείας.