Γενικά

Απίστευτα στοιχεία κακοδιοίκησης στο Ληξιαρχείο Αθηνών

Σημαντικά στοιχεία κακοδιοίκησης ανέδειξε ο έλεγχος που διενήργησε το Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ) στο Ληξιαρχείο Αθηνών

Ο έλεγχος πραγματοποιήθηκε μετά από αίτημα του Δημάρχου Αθηναίων και του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, αναφορικά με τη νομιμότητα της διαδικασίας καταχώρισης ληξιαρχικών πράξεων γέννησης κατά τα έτη 2011 - 2013 δεδομένου ότι από το Μάιο του 2012 παρουσιάστηκε ασυνήθιστα μεγάλη αύξηση των εκπρόθεσμων δηλώσεων γεννήσεων.

Συγκεκριμένα, από τις 545 περιπτώσεις εκπρόθεσμων δηλώσεων γέννησης και καταχώρισης ισάριθμων ληξιαρχικών πράξεων (2 έτους 2011, 163 έτους 2012 και 380 έως 23 Οκτωβρίου 2013), που εξετάστηκαν, διαπιστώθηκε ότι το Ληξιαρχείο προέβη στην έκδοση ληξιαρχικών πράξεων γεννήσεων χωρίς προηγουμένως να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την επαλήθευση των δηλωθέντων πραγματικών γεγονότων και στοιχείων, παρότι:

1. Σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων οι γονείς δήλωσαν και οι μάρτυρες βεβαίωσαν, ταυτόχρονα, με μία δήλωση έκαστος, περισσότερες από δύο γεννήσεις (ακόμη και επτά), που έλαβαν χώρα σε μακρό χρονικό διάστημα (ακόμη και 17 έτη) πριν την ημερομηνία της δήλωσης.

2. Γονείς και μάρτυρες προέβαιναν κατ’ επανάληψη σε συμπληρωματικές δηλώσεις γεννήσεων τέκνων που παρέλειψαν να δηλώσουν κατά την αρχική τους δήλωση, παρότι αυτά είχαν ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο της προηγούμενης ή αρχικής δήλωσής τους.

3. Δηλώθηκαν από γονείς και βεβαιώθηκαν από μάρτυρες με υπεύθυνες δηλώσεις τους, γεννήσεις, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί χρονικό διάστημα μικρότερου του έτους ή υπολείπεται του μέσου χρόνου κύησης.    

4. Ως τόπος γέννησης δηλώθηκαν: α) διευθύνσεις που δεν εμπίπτουν στα διοικητικά όρια του Δήμου Αθηναίων και συνεπώς δεν έπρεπε να καταχωρηθούν στο Ληξιαρχείο Αθηνών, β) ανύπαρκτες ταχυδρομικές διευθύνσεις, γ) διευθύνσεις επαγγελματικών κτιρίων (κτίρια γραφείων και εμπορικών καταστημάτων, κατάστημα τράπεζας, κέντρο διασκέδασης). Σημειώνεται ότι οι ως άνω ταχυδρομικές διευθύνσεις έχουν καταχωρηθεί και στις αντίστοιχες ληξιαρχικές πράξεις γέννησης, ως τόπος κατοικίας των γονέων.

5. Η συντριπτική πλειοψηφία των γονέων δεν ήταν δημότες Αθηναίων, αλλά δημότες άλλων Δήμων της Αττικής ή της Επικράτειας.

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του ΣΕΕΔΔ, πέραν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη υπηρεσία, στο  σύνολο σχεδόν των εκπρόθεσμων δηλώσεων γέννησης (ποσοστό 95%) δεν απαίτησε την υποβολή γραπτής υπεύθυνης δήλωσης της μητέρας ή του πατέρα όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις, δεδομένου ότι δεν προσκομίστηκε πιστοποιητικό ιατρού ή μαίας.

Επιπλέον, δεν επέδειξε την προσήκουσα επιμέλεια για την ορθή και πλήρη συμπλήρωση των ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, καθόσον εκδόθηκαν πράξεις χωρίς να περιλαμβάνονται τα οριζόμενα από το νόμο στοιχεία, όπως η ώρα τοκετού, ο Αριθμός Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας και η υπογραφή του δηλούντος, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, τα στοιχεία που βεβαιώνονται με τη ληξιαρχική πράξη, όπως ο τόπος κατοικίας και η οικογενειακή κατάσταση του δηλούντος, δεν προκύπτουν από τα αντίστοιχα  υποβληθέντα δικαιολογητικά.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, το ΣΕΕΔΔ πέραν του ότι διατύπωσε προτάσεις για τη διασφάλιση της διαδικασίας καταχώρισης ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, ζήτησε  από το Δήμαρχο Αθηναίων να προβεί σε πειθαρχικό έλεγχο των υπεύθυνων υπαλλήλων του Ληξιαρχείου Αθηνών, ενώ διαβίβασε την  έκθεση επιθεώρησης - ελέγχου στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, καθώς και στη Διεύθυνση Ασφαλείας Αθηνών για τις δικές τους ενέργειες.

«Είμαστε αποφασισμένοι και συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση την προσπάθεια εντοπισμού και παραδειγματικής τιμωρίας όσων με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους, προσβάλλουν τους εκατοντάδες χιλιάδες συνεπείς δημοσίους υπαλλήλους, εκθέτουν τις υπηρεσίες τους και ζημιώνουν το κοινωνικό σύνολο. Οι έλεγχοι για την τήρηση της νομιμότητας της διοικητικής δράσης επεκτείνονται προς όλες τις κατευθύνσεις και είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό  ότι στην προσπάθεια μας αυτή βρίσκουμε συμμάχους και από το χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας του δημοσίου και η εξάλειψη των φαινομένων κακοδιοίκησης αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση της Πολιτείας προς τους πολίτες. Στην υποχρέωση αυτή φροντίζουμε να είμαστε συνεπείς. Η εποχή της αδράνειας και της ατιμωρησίας ανήκει στο παρελθόν και αυτό πλέον το αντιλαμβάνονται οι πάντες», δήλωσε ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριακός Μητσοτάκης.

Από την πλευρά του ο Δήμαρχος της Αθήνας Γιώργος Καμίνης δήλωσε: «Από την πρώτη στιγμή, σε αυτήν την υπόθεση, υποστηρίξαμε τα εξής: α) πρέπει να καλυφθούν τα νομικά κενά που υπάρχουν στο καθεστώς των εκπρόθεσμων δηλώσεων γέννησης, β) για την αξιοπιστία της δημόσιας διοίκησης αλλά και για τη διαφάνεια στις σχέσεις της με τον πολίτη, πρέπει να αποδοθούν αμέσως ευθύνες, γ) ο Δήμος Αθηναίων θα συνεχίσει να εκσυγχρονίζει τον τρόπο λειτουργίας του ληξιαρχείου αλλά και όλων των υπηρεσιών του, στην κατεύθυνση της καλύτερης εξυπηρέτησης του πολίτη και της διαφάνειας. Την ίδια ευαισθησία στο θέμα της διαφάνειας και τον ίδιο σεβασμό απέναντι στον πολίτη είναι όμως απαραίτητο να επιδεικνύει το σύνολο της  δημόσιας διοίκησης. Η παρούσα κρίση δεν επιτρέπεται να μας οδηγήσει στην υποβάθμιση της εξυπηρέτησης του πολίτη αντίθετα, πρέπει να μας αφυπνίσει. Η κρίση είναι μια ευκαιρία για να αλλάξουμε, να αλλάξουν όλα όσα μας έφεραν εδώ».

Χαρακτηριστικά παραδείγματα απάτης:  

- Μητέρα η οποία στις 28-3-2013 προέβη στη δήλωση δύο γεννήσεων που έλαβαν χώρα στις 8-3-2008 & 28-10-2012 αντίστοιχα, με την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης της ίδιας, καθώς και υπεύθυνης δήλωσης μάρτυρα, στις 3-7-2013, προέβη σε νέα δήλωση μιας γέννησης που έλαβε χώρα στις 12-8-2005, δηλαδή σε χρόνο προγενέστερο από τη δήλωση των πλέον πρόσφατων γεννήσεων, προσκομίζοντας υπεύθυνη δήλωση μάρτυρα. Ακολούθως, στις 11-7-2013, δηλώθηκε, χωρίς να προκύπτει από τη σχετική αίτηση χορήγησης αντιγράφων της ληξιαρχικής πράξης ή τη ληξιαρχική πράξη γέννησης ο δηλών, γέννηση από την ως άνω μητέρα που έλαβε χώρα στις 10-7-2010, με την προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης μάρτυρα. Στη συγκεκριμένη ληξιαρχική πράξη γέννησης, σε αντίθεση με τις προαναφερόμενες, εμφανίζονται τα στοιχεία του πατέρα, χωρίς όμως να έχει προσκομιστεί οποιοδήποτε στοιχείο από το οποίο να προκύπτει γάμος ή αναγνώριση τέκνου.

- Μητέρα η οποία στις 13-5-2013 δήλωσε γέννηση που έλαβε χώρα στις 6-10-2006, στις 20-5-2013 προέβη σε νέα δήλωση τριών γεννήσεων που έλαβαν χώρα στις 1-8-2007, 28-10-2009 & 1-4-2011, παρότι τα τέκνα αυτά είχαν ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο υποβολής της προηγούμενης δήλωσής της. Ακολούθως, στις 29-5-2013, η ίδια δήλωσε τη γέννηση διδύμων τέκνων που έλαβε χώρα στις 25-3-2012, παρότι τα τέκνα αυτά είχαν ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο υποβολής των προηγούμενων δηλώσεών της.

- Μητέρα η οποία στις 5-3-2013 δήλωσε δύο γεννήσεις που έλαβαν χώρα στις 20-12-2012 & 10-11-2012 αντίστοιχα, στις 3-7-2013, προέβη σε νέα δήλωση γέννησης που έλαβε χώρα στις 1-5-2005, παρότι το τέκνο αυτό είχε ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο υποβολής της προηγούμενης δήλωσής της.

- Μητέρα η οποία στις 23-4-2013 δήλωσε γέννηση που έλαβε χώρα στις 1-1-2013, στις 20-5-2013 προέβη σε νέα δήλωση γέννησης που έλαβε χώρα στις 13-5-2002, παρότι το τέκνο αυτό είχε ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο της προηγούμενης δήλωσής της.

- Μητέρα η οποία στις 21-9-2012 δήλωσε γέννηση που έλαβε χώρα στις 20-11-2006, στις 19-2-2013 προέβη σε νέα δήλωση γέννησης που έλαβε χώρα στις 14-9-1998, παρότι το τέκνο αυτό είχε ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο της προηγούμενης δήλωσής της. Παρότι στην υπηρεσία προσκομίστηκε πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης από το οποίο προκύπτει η τέλεση γάμου στις 10-5-1996, στην πρώτη ληξιαρχική πράξη δεν αναφέρονται τα στοιχεία του πατέρα.

- Μητέρα η οποία στις 4-6-2013 δήλωσε γέννηση που έλαβε χώρα στις 10-12-2002), στις 10-6-2013 προέβη σε νέα δήλωση τριών γεννήσεων που έλαβαν χώρα στις 5-5-1998, 12-10-2000 & 2-2-2004 αντίστοιχα, παρότι τα τέκνα αυτά είχαν ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο της προηγούμενης δήλωσής της.

- Ενώ η μητέρα, στις 18-2-2013, δήλωσε γέννηση που έλαβε χώρα στις 15-3-1995, στις 26-2-2013 ο σύζυγός της προέβη σε νέα δήλωση γέννησης που έλαβε χώρα στις 15-3-1996. Δηλώθηκε, δηλαδή, γέννηση τέκνου το οποίο είχε ήδη γεννηθεί κατά την ημερομηνία της αρχικής από τη μητέρα δήλωσης.

- Μητέρα η οποία στις 31-1-2013 δήλωσε γέννηση που έλαβε χώρα στις 27-4-1995, στις 11-3-2013 προέβη σε νέα δήλωση γέννησης που έλαβε χώρα στις 15-2-1996, παρότι το τέκνο αυτό είχε ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο της προηγούμενης δήλωσής της.

- Η διεύθυνση Λ. Αλεξάνδρας 130, στην οποία βρίσκεται πολυώροφο κτίριο γραφείων, εμφανίζεται στη ληξιαρχική πράξη γέννησης η οποία αφορά στην ανήλικη, η υπόθεση της οποίας απασχόλησε πρόσφατα την κοινή γνώμη, ενώ η ίδια διεύθυνση εμφανίζεται και ως τόπος κατοικίας της φερόμενης μητέρας που έκανε τη δήλωση. Επιπρόσθετα, το ίδιο κτίριο (Λ. Αλεξάνδρας 128-130), δηλώθηκε ως τόπος γέννησης δύο ακόμη τέκνων και εμφανίζεται ως κατοικία των δηλούντων γονέων (μητέρες). 

Ως προς τις μεταβολές στοιχείων ληξιαρχικών πράξεων γέννησης (αναγνώριση πατρότητας): 

Από τις εξετασθείσες ληξιαρχικές πράξεις που εκδόθηκαν κατόπιν εκπρόθεσμης δήλωσης γέννησης αγνώστου πατρός, σε ποσοστό 21% αυτών, δηλώθηκε μεταβολή, κατόπιν εκούσιας αναγνώρισης της πατρότητας με συμβολαιογραφική πράξη, από πρόσωπα, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία (84%), ήταν υπήκοοι συγκεκριμένης χώρας εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Κύριο χαρακτηριστικό των προσώπων αυτών ήταν το νεαρό της ηλικίας τους κατά το χρόνο γέννησης των τέκνων (15-20 ετών), καθώς και το στοιχείο της ανεργίας κατά το χρόνο αναγνώρισης της πατρότητας, όπως αυτό αποτυπώνεται στις αντίστοιχες ληξιαρχικές πράξεις, κατά την καταχώρηση της σχετικής μεταβολής. 

Από τις οικείες συμβολαιογραφικές πράξεις προκύπτει ότι ορισμένοι εξ αυτών:

α) δήλωσαν ότι επιθυμούν τα αναγνωρισθέντα τέκνα να φέρουν το επώνυμο της μητέρας,

β) δεδομένου ότι σε σύντομο χρόνο έπαυε η δυνατότητα νόμιμης παραμονής στη Ελλάδα, είχαν υποβάλει αιτήσεις για έκδοση άδειας διαμονής, οι οποίες εκκρεμούσαν στις αρμόδιες υπηρεσίες κατά το χρόνο αναγνώρισης της πατρότητας. Σημειώνεται ότι η αναγνώριση πατρότητας ανήλικου τέκνου ημεδαπής αποτελεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 61 & 94 του Ν. 3386/05 όπως ισχύει, σε συνδυασμό με το άρθρο 9 του Π.Δ. 106/07 (ΦΕΚ Α΄135), λόγο νόμιμης παραμονής υπηκόου τρίτης χώρας στη Ελλάδα. 

γ) είχαν ήδη στρατευτεί και κατείχαν προσωρινό δελτίο στρατιωτικής ταυτότητας. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν. 3421/05, ο πατέρας τριών ζώντων τέκνων δύναται να απαλλαγεί από τη στρατιωτική του θητεία. 

Χαρακτηριστικές είναι οι ακόλουθες περιπτώσεις:

- Στις 26-9-2013 μητέρα δήλωσε, ως αγνώστου πατρός, δύο τέκνα που γεννήθηκαν στις 17-9-2010 & 17-9-2011 αντίστοιχα. Ακολούθως, υπήκοος χώρας εκτός Ε.Ε., ο οποίος είχε υποβάλει αίτηση για ανανέωσης άδειας διαμονής στις 15-3-2013 και έλαβε σχετική βεβαίωση που του εξασφάλιζε την παραμονή στη χώρα μέχρι 21-2-2014, προέβη, στις 8-10-2013, στην αναγνώριση της πατρότητας των ως άνω τέκνων.

- Υπήκοος χώρας εκτός Ε.Ε., προέβη, στις 1-10-2013, στην αναγνώριση πατρότητας τέκνου που γεννήθηκε στις 3-12-2012, αλλά δηλώθηκε από τη μητέρα την προηγούμενη της αναγνώρισης. Αξιοσημείωτο είναι ότι η ίδια μητέρα, στις 14-1-2013, προέβη σε δήλωση γέννησης τέκνου που έλαβε χώρα στις 15-7-2011, χωρίς όμως να δηλώσει και το προαναφερθέν τέκνο που είχε ήδη γεννηθεί. Η πατρότητα του εν λόγω τέκνου, αναγνωρίστηκε, στις 20-2-2013, από διαφορετικό πρόσωπο, υπήκοο της ίδιας χώρας.

- Έλληνας υπήκοος, κάτοχος προσωρινού στρατιωτικού δελτίου ταυτότητας μηνιαίας διάρκειας που εκδόθηκε στις 15-1-2013, προέβη, στις 17-1-2013, σε αναγνώριση τριών εξώγαμων τέκνων που γεννήθηκαν στις 23-12-2005, 1-12-2010 & 13-10-2012 αντίστοιχα. Αξιοσημείωτο είναι ότι μία μέρα πριν την αναγνώριση (16-1-2013) δηλώθηκε από τη μητέρα η γέννηση του τρίτου τέκνου. Ο ανωτέρω, απαλλάχτηκε από τη στρατιωτική του θητεία, ως πατέρας τριών ζώντων τέκνων.

- Έλληνας υπήκοος, κάτοχος προσωρινού στρατιωτικού δελτίου ταυτότητας μηνιαίας διάρκειας που εκδόθηκε στις 11-3-2013, προέβη, στις 13-3-2013, σε αναγνώριση τριών εξώγαμων τέκνων που γεννήθηκαν στις 11-12-2008, 13-7-2010 & 8-7-2012 αντίστοιχα. Ο ανωτέρω απαλλάχτηκε από τη στρατιωτική του θητεία, ως πατέρας τριών ζώντων τέκνων.