Διπλωματία

FT: η ΕΕ απειλεί την Ελλάδα με έξοδο απο την Σένγκεν

Θέμα ημερών οι επίσημες αποφάσεις, γράφει η εφημερίδα. Γιατί κατηγορούν οι εταίροι την Αθήνα. Τι απαντά η ελληνική πλευρά.

"Η ΕΕ προειδοποιεί την Ελλάδα ότι αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να ανασταλεί η συμμετοχή της στη ζώνη Σένγκεν (που επιτρέπει την ελεύθερη διακίνηση) από τα μέσα Δεκεμβρίου, αν δεν αλλάξει την αντίδρασή της στην προσφυγική κρίση, καθώς ο εκνευρισμός φουντώνει για τη διστακτικότητα της Αθήνας να δεχτεί εξωτερική βοήθεια", αναφέρουν οι Financial Times.

Η εφημερίδα αποκαλύπτει την αυξημένη πίεση προς την Ελλάδα στον απόηχο της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας και προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων στο εσωτερικό της χώρας, που κινδυνεύει να δεχτεί τεράστιο πλήγμα, όχι μόνο στην διακίνηση των Ελλήνων προς τις άλλες χώρες της Ευρώπης και της ζώνης Σένγκεν, αλλά κυρίως στον τουριστικό τομέα, με τον αυστηρότερο έλεγχο όσων ταξιδεύουν στην Ελλάδα για διακοπές.

Το άρθρο των Financial Timeς, σε μετάφραση απο το euro2day.gr, συνεχίζει ως εξής "αρκετοί υπουργοί και υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βλέπουν την απειλή να διωχτεί εκτός η Ελλάδα για «σοβαρές ελλείψεις» στον έλεγχο των συνόρων ως τον μόνο τρόπο που απομένει να πειστεί ο Αλέξης Τσίπρας, ο Ελληνας πρωθυπουργός, να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του και να αποδεχτεί την προσφορά της ΕΕ να βοηθήσει.

Η πρόκληση για την Αθήνα έρχεται εν μέσω μιας ευρύτερης επανεξέτασης του θέματος των κοινών και αυστηρότερων ελέγχων στα σύνορα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιβίωση της ζώνης του Σένγκεν.

Η Κομισιόν αυτό τον μήνα θα προτείνει τη δημιουργία μιας κοινής ομάδας ελέγχου συνόρων με την εξουσία να αναλάβει τα σύνορα, πιθανά ακόμα και ενάντια στη θέληση χωρών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, όπως η Ελλάδα.

Η σχετικά αδύναμη δημόσια διοίκηση της Ελλάδας έχει κατακλυστεί από περισσότερους από 700.000 μετανάστες που διέσχισαν τα σύνορα φέτος.

Δεδομένης της δριμύτητας της κρίσης, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι οργίστηκαν από την άρνηση της Αθήνας να καλέσει σε μια ειδική αποστολή τη Frontex, την ευρωπαϊκή υπηρεσίας συνόρων, την απροθυμία να δεχτεί ανθρωπιστική βοήθεια από την ΕΕ και την αποτυχία να βελτιώσει το σύστημα καταγραφής των προσφύγων.

Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ, που συναντώνται την Παρασκευή, θα καταστήσουν σαφές ότι περισσότερο δραστικά μέτρα θα εξεταστούν αν η Ελλάδα αποτύχει να αναλάβει δράση πριν τη Σύνοδο των ηγετών της Ευρώπης στα μέσα Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τέσσερις υψηλόβαθμους Ευρωπαίους διπλωμάτες.

Η προειδοποίηση «αναστολής συμμετοχής» έχει δοθεί επανειλημμένα στην Ελλάδα αυτή την εβδομάδα, μεταξύ άλλων και με την επίσκεψη στην Αθήνα του Zαν Άσελμπρον, υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, χώρας που έχει τώρα την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ.

Ενας Έλληνας αξιωματούχος αρνήθηκε μετ' επιτάσεως τις κατηγορίες ότι η χώρα δεν συνεργάζεται και δήλωσε ότι είναι «αναληθείς» οι ισχυρισμοί ότι ο Αλέξης Τσίπρας απέτυχε να ικανοποιήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στη σύνοδο των χωρών των δυτικών Βαλκανίων που έγινε τον προηγούμενο μήνα.

Ενας άλλος αξιωματούχος όμως αναγνώρισε την κωλυσιεργία. Είπε ότι πηγάζει από μια νομική απαίτηση ότι μόνο οι Ελληνες επιτρέπεται να φρουρούν τα σύνορα της χώρας, όπως επίσης και της ευαισθησίας που υπάρχει για τη μακροχρόνια διαμάχη για το όνομα της ΠΓΔΜ και της υποψίας για τα σχέδια της Τουρκίας αναφορικά με ορισμένα ελληνικά νησιά όπως η Λέσβος, σημείο εισόδου για πολλούς μετανάστες.

Καθώς η Ελλάδα δεν έχει χερσαία σύνορα με τη ζώνη Σένγκεν, Ελληνες αξιωματούχοι τονίζουν ότι δεν θα έχει κανένα αντίκτυπο στη ροή των προσφύγων. «Δεν υπάρχουν πρόσφυγες που φεύγουν από την Ελλάδα αεροπορικώς», δηλώνουν. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι το αναγνωρίζουν αυτό αλλά λένε ότι η απόσυρση των ταξιδιωτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών είναι ένα από τα λίγα μέτρα με τα οποία μπορούν να πείσουν τον Αλέξη Τσίπρα.

Η Αθήνα πρόσφατα απέρριψε την ανάπτυξη 400 στελεχών της Frontex για να ενισχύσουν άμεσα τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, διαμαρτυρόμενη με επιστολή στην Κομισιόν ότι οι εντολές τους ήταν «πολύ ευρείες» και υπερέβαιναν την καταγραφή.

Οι Έλληνες αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμα αποδεχτεί την πρόσκληση να επικαλεστούν ένα καθεστώς βοήθειας -τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ- που θα προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στα νησιά και στις περιοχές των συνόρων.

Παρά τους μήνες ενθάρρυνσης από την Ε.Ε., έχει αρνηθεί να καλέσει την ομάδα άμεσης παρέμβασης της Frontex, όπως έκανε το 2011 για να βοηθήσει στα σύνορά της με την Βουλγαρία. Η Ελλάδα εμφανίστηκε πιο ανοιχτή να επικαλεστεί τον λεγόμενο μηχανισμό «rabit» (Rapid Border Intervention Teams) κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του κ. Άσελμπορν, σύμφωνα με αξιωματούχους που έχουν γνώση των συνομιλιών.

Η Ελλάδα έχει επίσης αρνηθεί να πάρει πολλές από τις 300 διαθέσιμες μηχανές eurodac για τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και την καταγραφή προσφύγων στην ενιαία βάση δεδομένων της Ε.Ε., επικαλούμενη προβλήματα με τις συνδέσεις στο ίντερνετ και την εκπαίδευση του προσωπικού. Έλληνες αξιωματούχοι λένε πως χρησιμοποιούνται ήδη περίπου 45 μηχανές eurodac και 15 είναι καθ' οδόν.

Διπλωμάτες της Ε.Ε. διαμαρτύρονται ότι η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει την υπόσχεσή της να οργανώσει τρεις πτήσεις για την επανεγκατάσταση προσφύγων σε άλλα κράτη-μέλη. Εν μέρει λόγω προβλημάτων εγγραφής στην Ελλάδα, μόλις 159 πρόσφυγες από τους 160.000 που έχει προβλεφθεί μετεγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη.

Τρίτος Έλληνας αξιωματούχους επέμεινε ότι οι δύσκολες διαπραγματεύσεις θα επιλυθούν μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο. «Ήταν δύσκολα», είπε για τις διαπραγματεύσεις. «Είναι πολύ απαιτητικοί, ορισμένα μέλη είναι πολύ απαιτητικά».

Οι διαφωνίες παρακίνησαν την Κομισιόν να κάνει το ασυνήθιστο βήμα να στηρίξει την απόφαση της ΠΓΔΜ να ορθώσει φράχτη στα σύνορα με την Ελλάδα. Εκπρόσωπος είπε ότι η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία «είχε το δικαίωμα να λάβει τα μέτρα που κρίνει απαραίτητα» για να διαχειριστεί καλύτερα τη ροή των προσφύγων από την Ελλάδα, που φτάνει ακόμα τις μερικές χιλιάδες την ημέρα.

Οι ηγέτες των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης είναι οι πιο ένθερμοι επικριτές της Ελλάδας. Την Κυριακή ο Ρόμπερτ Φίκο, πρωθυπουργός της Σλοβακίας, ανέφερε πως «έχει έρθει η ώρα» να εκδιωχθεί η Ελλάδα από τη Σένγκεν, προσθέτοντας ότι όλα τα κράτη-μέλη συμφωνούν σε αυτό. «Δεν μπορούμε να ανεχτούμε ένα από τα κράτη-μέλη να αρνείται ανοιχτά να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις για τη φύλαξη των συνόρων της Σένγκεν», είπε ο κ. Φίκο. «Σε μια τέτοια κατάσταση, η περιοχή της Σένγκεν είναι άχρηστη».

Το Βερολίνο έχει ως τώρα αντισταθεί να ζητήσει αναστολή συμμετοχής ή αποβολή της Ελλάδας. Αλλά στο παρασκήνιο, αυξάνεται η ανησυχία στην Αυστρία και τη Γερμανία, που έχουν σκεφτεί και οι δύο να στείλουν απεσταλμένους στην Ελλάδα για τη στήριξη των προσπαθειών αντιμετώπισης του προσφυγικού, σύμφωνα με αξιωματούχο με γνώση των σχεδίων.

«Η κόκκινη γραμμή για τους Γερμανούς ήταν που δεν επέτρεψαν στη Frontex να έρθει να τους βοηθήσει», είπε πρεσβευτής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. «Οι Γερμανοί είναι εξαγριωμένοι και για αυτό οι άνθρωποι μιλούν υπέρ του να φύγει η Ελλάδα».

Δύο πρεσβευτές της Ε.Ε. σημείωσαν που οι συζητήσεις για την Ελλάδα γίνονται όλο και πιο θερμές, με το Λουξεμβούργο, που έχει την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., να προειδοποιεί την Ελλάδα ότι «μπορούν να ληφθούν» και άλλα μέτρα, αν δεν εκπληρώσει τις υποσχέσεις της.

Ορισμένοι Έλληνες αναλυτές υποπτεύονται ότι η αργοπορία της Αθήνας στους συνοριακούς ελέγχους μπορεί εν μέρει να αφορά στην προσπάθεια να κερδίσει παραχωρήσεις για την εφαρμογή του τρίτου προγράμματος διάσωσης: ευνοϊκότερους όρους σε σκληρά μέτρα όπως οι περικοπές συντάξεων και η φορολόγηση των αγροτών για παράδειγμα και αναβολές των μη δημοφιλών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Ο Aριστείδης Χατζής, καθηγητής πανεπιστημίου στην Αθήνα και πολιτικός σχολιαστής, λέει: «Ο Τσίπρας είδε το προσφυγικό ζήτημα σαν ένα διαπραγματευτικό ατού αλλά θα γυρίσει μπούμερανγκ, αν η απειλή της αναστολής του Σένγκεν γίνει δημόσιο ζήτημα».

Η Κομισιόν θα προχωρήσει σε μια προφορική ενημέρωση για την κατάσταση της Ελλάδας σε μια συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε. την Παρασκευή, η οποία θα συνοδευτεί από μια γραπτή αξιολόγηση στη Σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε. στα μέσα Δεκεμβρίου.

Αν υπάρχουν ακόμα σοβαρές ελλείψεις, η Αθήνα έχει λάβει προειδοποίηση ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. μπορεί να ζητήσουν από την Κομισιόν να αρχίσει τις διαδικασίες αναστολής συμμετοχής, οδηγώντας στη διενέργεια ελέγχου των συνόρων της Ελλάδας που μπορεί να κρατήσει έως και τρεις μήνες.