Γενικά

Κατώτατος μισθός: έρχονται ανατροπές για 1,5 εκατ. εργαζόμενους

Τι αλλαγές φέρνει η επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού. Πώς επηρεάζονται μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες.

Σημαντικές συνέπειες στους μισθούς, αλλά και τα εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων μισθωτών, αλλά και ελεύθερων επαγγελματιών θα έχει η επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού, παράλληλα με την κατάργηση του υποκατώτατου.

Οι ειδικοί εκτιμούν πως περίπου 1,5 εκατ. εργαζόμενοι, αλλά και άνεργοι, μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό είτε απασχολούνται με πλήρη, είτε με μερική απασχόληση, άνεργοι που λαμβάνουν κάποιο επίδομα ή συμμετέχουν σε πρόγραμμα απασχόλησης καθώς και ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που καταβάλλουν εισφορές με βάση τις κατώτατες αποδοχές θα επηρεασθούν θετικά ή αρνητικά από την επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού. Στο υπουργείο Εργασίας σχεδιάζουν την υπογραφή του νέου, κατώτατου μισθού εντός του Ιανουαρίου, βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχει ήδη ψηφιστεί.

Σύμφωνα με εργατολόγους και συνδικαλιστές, αλλά και βάσει των εισηγήσεων που έχουν υποβληθεί από ινστιτούτα και οργανώσεις επιστημονικών και εργοδοτικών φορέων στην αρμόδια επιτροπή, η αύξηση του κατώτατου μισθού εκτιμάται πως θα κινηθεί πέριξ του 5% με 8%, χωρίς να αποκλείεται και το 10%.

Η αύξηση αυτή θα επηρεάσει θετικά τους περίπου 400.000 εργαζόμενους μισθωτούς που αμείβονται με βάσει τις κατώτατες αποδοχές και τους χιλιάδες απασχολούμενους με ευέλικτες μορφές εργασίας των οποίων η αμοιβή είναι συνδεδεμένη με τον κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο. Θα επηρεάσουν, όμως, και εκατοντάδες χιλιάδες άνεργους και δικαιούχους ειδικών παροχών του ΟΑΕΔ. Την ίδια στιγμή, θα υπάρξουν επιπτώσεις και για χιλιάδες μη μισθωτούς ασφαλισμένους που καταβάλλουν εισφορές με βάση αναλογία επί των κατώτερων αποδοχών, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά, σύμφωνα με το Euro2day.gr.

Αναλυτικά, σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ που έχει ήδη κατατεθεί στην αρμόδια επιτροπή και στο υπουργείο Εργασίας, ένας στους 6 μισθωτούς πλήρους απασχόλησης αμείβεται με μισθό έως 650 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι ενδεχόμενη ακόμα και σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού θα επηρεάσει άμεσα ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του δυναμικού των μισθωτών, με πιθανή επίπτωση τόσο θετική (αύξηση μισθού), αλλά και αρνητική (μείωση σχετικών θέσεων εργασίας). Μάλιστα, περισσότερο από το 28,8% των μισθωτών πλήρους απασχόλησης αμείβονταν το 2017 με μισθό χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό του 2011 (756 ευρώ), γεγονός που σύμφωνα με τους μελετητές του ΙΒΟΕ, εγείρει ανησυχία ότι ενδεχόμενη ταχεία επιστροφή στο ύψος του 2011 θα μπορούσε να προκαλέσει πτώση στη ζήτηση εργασίας, σε επίπεδο αρκετά μικρότερο από αυτό στο οποίο έχει ισορροπήσει σήμερα η ελεύθερη αγορά εργασίας.

Στο σύνολο της οικονομίας, το 21,5% των μισθωτών ή 409.162 εργαζόμενοι αμείφθηκαν με τον κατώτατο μισθό, εκ των οποίων 227.783 μέσα από συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης. Η άνοδος στη χρήση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης τα τελευταία χρόνια, δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας, αλλά με υψηλή συγκέντρωση σε χαμηλά μισθολογικά κλιμάκια, με αποτέλεσμα το 37% των συμβάσεων να αφορά στον κατώτατο μισθό.

Αντίστοιχα, υψηλή συγκέντρωση στα κατώτατα μισθολογικά κλιμάκια το 2017 παρουσίαζαν οι εργατοτεχνίτες (32% του συνόλου τους αμείβονταν με το κατώτατο ημερομίσθιο), οι νέοι έως 25 ετών (56% του συνόλου αμείβονταν με τον υπο-κατώτατο μισθό), και οι εργαζόμενοι σε πολύ μικρές επιχειρήσεις (32,4% του συνόλου).

Στην κατηγορία των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, το 14,1% του συνόλου αμειβόταν με τον ελάχιστο μισθό, εκ των οποίων το 12,1% του συνόλου στην υποκατηγορία των υπαλλήλων γραφείου.

Αύξηση και των επιδομάτων του ΟΑΕΔ

Χιλιάδες είναι και οι έμμεσα ωφελούμενοι, που λαμβάνουν κάποιο επίδομα από τον ΟΑΕΔ, καθώς στην πλειοψηφία τους αυτά υπολογίζονται ως ποσοστό του κατώτατου μισθού, όπως αυτός ισχύει κάθε φορά. Μεταξύ των επιδομάτων που αναμένεται να αναπροσαρμοστούν μαζί με τους μισθούς από το δεύτερο 15ήμερο του Ιανουαρίου, είναι τα εξής:

• Το επίδομα ανεργίας, το οποίο υπολογίζεται με βάση το 55% του κατώτατου ημερομισθίου.
• Το επίδομα μητρότητας: Το καταβαλλόμενο μικτό μηνιαίο ποσό σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία είναι ίσο με τον κατώτατο μισθό.
• Το εποχικό βοήθημα, που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι που υπάγονται στο άρθρο 22 του Ν. 1836/89 (οικοδόμοι, καπνεργάτες, ηθοποιοί, κεραμοποιοί, αγρεργάτες, μουσικοί κά), το οποίο είναι ίσο προς το 70% του 35πλάσιου έως 50πλάσιου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
• Το ειδικό βοήθημα που χορηγείται μετά τη λήξη επιδότησης της ανεργίας και ισούται με 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
• Οι αμοιβές των ανέργων που καλύπτονται από τα προγράμματα απασχόλησης του ΟΑΕΔ, δεδομένου ότι υπολογίζονται ως ποσοστό επί του βασικού μισθού ή ημερομισθίου.
• Το επίδομα των αποφυλακισμένων.
• Το βοήθημα για επίσχεση εργασίας.

Αύξηση εισφορών για εκατοντάδες χιλιάδες μη μισθωτούς

Η αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού αναμένεται να επηρεάσει άμεσα και την «τσέπη» εκατοντάδων χιλιάδων μη μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών αλλά και εργαζόμενων που αμείβονται με «μπλοκάκι», καθώς ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει πως οι κατώτατες εισφορές τους υπολογίζονται ως ποσοστό επί του μικτού κατώτατου μισθού άγαμου ανειδίκευτου εργάτη. Βέβαια, αντίστοιχα θετική επίδραση θα έχει η αύξηση του κατώτατου μισθού στα έσοδα του ΕΦΚΑ. Να σημειωθεί ότι, σήμερα, ο κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 586 ευρώ και οι κατώτατες εισφορές των επαγγελματιών ανέρχονται στα 157 ευρώ (26,9% Χ 586 ευρώ).

Έτσι, αν για παράδειγμα, ο μικτός κατώτατος μισθός στις αρχές του 2019 αυξηθεί κατά 2% και ανέλθει σε 597 ευρώ, οι κατώτατες εισφορές των επαγγελματιών με ετήσιο εισόδημα έως 7.164 ευρώ θα ανέλθουν στα 160 ευρώ (26,9% Χ 597 ευρώ). Εάν ο κατώτατος φθάσει στα 615 ευρώ (+5%), η κατώτατη δυνατή μηνιαία εισφορά για κύρια ασφάλιση και υγεία θα ανέλθει σε 165,4 ευρώ, ήτοι αύξηση 8,4 ευρώ το μήνα. Εάν η αύξηση είναι 8%, η εισφορά για κατώτατο μισθό 632,8 ευρώ θα ανέρχεται σε 170,2 ευρώ το μήνα (+13,2 ευρώ το μήνα).

Αντίστοιχη επιβάρυνση θα υπάρξει και στην περίπτωση εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης.