ΔΝΤ

“Καμπανάκι” Βελκουλέσκου για πρωτογενές πλεόνασμα και χρέος

Τι ζητά από Αθήνα και Ευρωπαίους. Τι λέει για το χρέος, τις μεταρρυθμίσεις και την έξοδο στις αγορές.

Οι  συζητήσεις με τους Ευρωπαίους πιστωτές για την επίμαχη αναδιάρθρωση θα ολοκληρωθούν σύντομα, υποστήριξε η Ντέλια Βελκουλέσκου σε ενημέρωση των δημοσιογράφων μέσω τηλεδιασκεψης, μετά από την συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ.

Όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΑΝΤ1 στις ΗΠΑ, Θανάσης Τσίτσας, η αξιωματούχος του ΔΝΤ υποστήριξε ότι ακόμα και με πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει μόνη της να αποκαταστήσει την βιωσιμότητα του χρέους. 

Κατά την διάρκεια της τηλεδιάσκεψης και απαντώντας σε σειρά ερωτήσεων η κ. Βελκουλέσκου υποστήριξε ότι μετά από το 2022 ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα θα πρέπει να μειωθεί σε πιο βιώσιμα, όπως ανέφερε, επίπεδα, στο 1,5% του ΑΕΠ. Για το 2018 τοποθέτησε το πλεόνασμα στο 2,2% ενώ ο στόχος είναι 3,5% του ΑΕΠ. Τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αναμένεται να ολοκληρωθούν σύντομα, λέγοντας ότι «υπάρχουν καλές προσδοκίες για να φθάσουμε σε συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους».

«Η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να υλοποιηθεί το πρόγραμμα του ΔΝΤ, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ μόνο αν το Ταμείο λάβει ισχυρές διαβεβαιώσεις», είπε η Ντέλια Βελκουλέσκου, επισημαίνοντας ότι «μια ανακοίνωση για την ελάφρυνση του χρέους θα είναι εποικοδομητική για την Ελλάδα και θα διευκολύνει την έξοδο της στις αγορές».

Όπως είπε η επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για την Ελλάδα, δεν αποφασίστηκε προθεσμία για τα μέτρα προκειμένου να μην δημιουργηθούν προσδοκίες που μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στις αγορές.

Αναφορικά με την διευθέτηση του χρέους, η κ. Βελκουλέσκου είπε ότι «το ενδεχόμενο ονομαστικού κουρέματος θα ήταν επιθυμητό, αλλά δεν είναι απαραίτητο», ενώ δεν πρόβλεψε χρονοδιάγραμμα για την ελάφρυνση του χρέους ούτε και προσδιόρισε πλαφόν, τονίζοντας ότι «για το "πλαφόν" στο χρέος υπήρχε συμφωνία και  συνεννόηση με τις ελληνικές αρχές».

Η δήλωση Βελκουλέσκου και οι «καυτές» απαντήσεις 

Η  Ντέλια Βελκουλέσκου στην αρχική παρέμβασή της είπε:

"Το ΔΝΤ ενέκρινε επί της αρχής την προληπτική (σημ: precautionary) συμφωνία για την Ελλάδα. Αυτό συνιστά σημαντικό βήμα για την Ελλάδα, την Ευρώπη και το ΔΝΤ. Το πρόγραμμα θα καταστεί υλοποιήσιμο όταν το ΔΝΤ θα λάβει επαρκείς διαβεβαιώσεις για τη μείωση του χρέους, ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους και υπό την προϋπόθεση ότι το πρόγραμμα παραμένει σε τροχιά.

Στόχος του προγράμματος είναι να επαναφέρει τη μεσοπρόθεσμη μακροοικονομική οικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη παρέχοντας τον απαραίτητο χώρο ώστε να κινητοποιηθούν οι δυνάμεις των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που είναι απαραίτητες για την Ελλάδα ώστε να ευημερήσει στην Ευρωζώνη.

Θα μιλήσω για μερικές σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα βασικά πεδία που καλύπτει το πρόγραμμα. Στο φορολογικό πεδίο οι αρχές νομοθέτησαν σημαντικά μέτρα για τη φορολόγηση του εισοδήματος, συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, μέτρα για την αποκατάσταση του προϋπολογισμού προς την κατεύθυνση των αναπτυξιακών πολιτικών.

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις υποστηρίζουν τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 3.5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Μετά το 2022 ο στόχος θα πρέπει να μειωθεί σε πιο βιώσιμα επίπεδα στο 1.5% του ΑΕΠ ώστε να δημιουργηθούν δημοσιονομικές ανάσες για κοινωνική βοήθεια, να κινητοποιηθούν δημόσιες δαπάνες και να μειωθούν οι φορολογικοί δείκτες ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη.

Στο χρηματοπιστωτικό τομέα το πρόγραμμα υποστηρίζει τις προσπάθειες των αρχών να αντιμετωπίσουν το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων ενισχύοντας το νομικό πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των δανείων εφαρμόζοντας μεταξύ άλλων ηλεκτρονικές δημοπρασίες. Αυτά πρέπει να συνοδευτούν από βήματα ελέγχου για να διασφαλιστεί ότι θα κεφαλαιοποιηθούν επαρκώς πριν το τέλος του προγράμματος για να  υποστηρίξουν τον τραπεζικό τομέα και να διευκολύνουν την άρση του ελέγχου της κίνησης κεφαλαίων.

Στο μέτωπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα έχει κάνει προόδους στο ζήτημα της απελευθέρωσης του ανταγωνισμού και την αδειοδότηση των επενδύσεων, αλλά για να προοδεύσει μέσα στην Ευρωζώνη η Ελλάδα θα πρέπει να αναθεωρήσει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας μετά το τέλος του προγράμματος και να αναθεωρήσει την προστασία σε πλήρως προστατευμένα προϊόντα και αγορές και να εμβαθύνει στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και μετά το πρόγραμμα. 

Ομως, ακόμα και με πλήρη εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα δεν θα μπορέσει μόνη της να αποκαταστήσει την βιωσιμότητα του χρέους μόνη της. Έτσι το πρόγραμμα προβλέπει για τους εταίρους της Ελλάδος περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους και να υποστηρίξει την επιστροφή της Ελλάδος στις αγορές. Θα είναι κρίσιμης σημασίας η στρατηγική για την ελάφρυνση του χρέους να βασιστεί σε ρεαλιστικές υποθέσεις. Οι διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αναμένεται να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν σύντομα. Η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να υλοποιηθεί το πρόγραμμα του ΔΝΤ".

Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, η επικεφαλής του κλιμακίου του Διεθνιούς Νομσιματικού Ταμείου για την Ελλάδα, η Ντέλια Βελκουλέσκου είπε:

Για την "κατ΄αρχήν" έγκριση του δανείου: Η κατ’αρχήν έγκριση έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν, κάποιες φορές με προθεσμία και άλλες φορές χωρίς προθεσμία. Στην περίπτωση της Ελλάδος συμφωνήθηκε να μην οριστεί προθεσμία ώστε να μην δημιουργηθούν προσδοκίες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αναστατώσεις στις αγορές. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μόλις οι διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση προχωρήσουν και εφόσον το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων παραμένει σε τροχιά.

Για το χρέος: Η έκθεση βιωσιμότητας περιλαμβάνει το βασικό μας σενάριο με βάση τις προβλέψεις μας για την ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα και οι οποίες έχουν δείξει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο μόνο με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει και το σενάριο στο οποίο ενσωματώνουμε την βραχυπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους που συμφωνήθηκε από το Γιούρογκρουπ και βρίσκεται στη διαδικασία εφαρμογής όπως και μερικά μεσοπρόθεσμα μέτρα στα οποία επίσης δεσμεύθηκε το Γιουρογκρουπ. Αλλά ακόμη και με αυτά τα μέτρα κρίνουμε ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Συνεπώς το συμπέρασμα στο staff report είναι ότι πρόσθετη ελάφρυνση χρέους είναι απαραίτητη… Ελπίζουμε αυτές οι διαπραγματεύσεις να καταλήξουν σύντομα και βλέπουμε πρόοδο για την ολοκλήρωση αυτών των διαπραγματεύσεων. Το ΔΝΤ δεν θα συμφωνούσε σε μια συμφωνία επί της αρχής αν δεν συνέβαινε αυτό.

Για την πιθανότητα κουρέματος του χρέους: Έχουμε πει εδώ και καιρό ότι ονομαστικά κουρέματα δεν είναι απαραίτητα. θα ήταν επιθυμητά, αλλά όχι απαραίτητα για να επιτευχθεί βιωσιμότητα του χρέους. Στην έκθεση βιωσιμότητας δίνουμε πιθανές εναλλακτικές και υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί τέτοιων μέτρων... Όλες οι εκδοχές βρίσκονται πάνω στο τραπέζι.

Για την διευθέτηση του χρέους και την έξοδο στις αγορές: Είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί πότε θα επιτευχθεί συμφωνία αλλά έχουμε δει πρόοδο σ’ αυτή τη συζήτηση. Η συζήτηση πάει πίσω στο 2015 όταν δεν υπήρχε αναγνώριση ότι χρειάζεται ελάφρυνση ενώ μετά, στο 2016 υπήρχε αναγνώριση χωρίς επαρκείς λεπτομέρειες και τώρα στο 2017, οπότε οι Ευρωπαίοι εταίροι βάζουν στο τραπέζι περισσότερες λεπτομέρειες αλλά και πάλι όχι επαρκείς. Αλλά σε σύγκριση με το σημείο που βρισκόμασταν βλέπουμε μια δυναμική προόδου επί του θέματος και νομίζω ότι έχουμε καλές πιθανότητες να φθάσουμε σε συμφωνία. Όταν επιτευχθεί συμφωνία για τη ελάφρυνση θα πρέπει να κάνουμε νέα ανάλυση βιωσιμότητας για το Εκτ. Συμβούλιο και τότε το Συμβούλιο θα αποφασίσει να συνεδριάσει ή η απόφαση θα μπορεί να ληφθεί σε άμεσα. Το άλλο σκέλος που θα πρέπει να εκπληρωθεί είναι η πλήρης εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Εμείς θα εξακολουθούμε να παρακολουθούμε την Ελλάδα όσον αφορά τη συνέχιση εφαρμογής των δεσμεύσεων της στο πρόγραμμα. Όσον αφορά το κατά πόσο η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους θα έχει επίδραση στην έξοδο στις αγορές θεωρούμε ότι μια ανακοίνωση για την ελάφρυνση του χρέους θα είναι εποικοδομητική για την Ελλάδα και θα διευκολύνει την έξοδο της στις αγορές

Για τα πρωτογενή πλεονάσματα: Όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2018 με βάση τις μεταρρυθμίσεις που έχουν θεσπιστεί αναμένουμε το πρωτογενές πλεόνασμα να φθάσει σε ύψος 2.2% του ΑΕΠ το 2018. Νομίζω ότι αυτό είναι το σωστό για την Ελλάδα και δεν χρειάζονται νέα μέτρα για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Ο στόχος αναμένεται να είναι στο 3.5% το 2019 με βάση τις δεσμεύσεις για τις μεταρρυθμίσεις που ήδη έχουν θεσμοθετηθεί από τις ελληνικές αρχές.

Για όριο στο ελληνικό χρέος: Αριθμητικό στόχο έχουμε για το πρωτογενές πλεόνασμα καθώς και για τα κριτήρια τριμηνιαίων αποδόσεων

Για τις μεταρρυθμίσεις και το χρέος: Υπάρχει σημαντικός αριθμός μεταρρυθμίσεων που μόλις έχουν θεσμοθετηθεί και αναμένεται περαιτέρω υλοποίηση τους. Για παράδειγμα μια σημαντική μεταρρύθμιση που θεσμοθετήθηκε από τις ελληνικές αρχές πριν από αυτό το πρόγραμμα στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM είναι η θεσμοθέτηση μια νέας Ανεξάρτητης Εισοδηματικής Αρχής. Αυτό έχει κρίσιμη σημασία για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η φοροδιαφυγή καθώς και το υψηλό φορολογικό χρέος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Για την αποτελεσματική χρήση αυτής της Αρχής χρειάζονται περαιτέρω βήματα, όπως η σωστή στελέχωση, η παροχή των απαραίτητων εργαλείων και αυτά θα πάρουν πρόσθετο χρόνο. Εμείς θα παρατηρούμε ένα προς ένα τα μέτρα και πως υλοποιούνται. Όσον αφορά τη Δημόσια Διοίκηση οι Αρχές συμφώνησαν να κάνουν πιο αυστηρούς τους κανόνες προσωρινής εργασίας… Συνεπώς παρατηρούμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση. Στο χρηματοπιστωτικό τομέα υπάρχει νέος νόμος ……για τον οποίο πρέπει να δούμε κατά πόσο είναι λειτουργικός ή αν θα χρειαστούν προσαρμογές. Στο διαρθρωτικό τομέα χρειάζονται επιπλέον μέτρα υλοποίησης τα περισσότερα εκ των οποίων αφορούν στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και εδώ χρειάζονται πολλά follow up ούτως ώστε η εφαρμογή να γίνει πραγματικά λειτουργική. Χωρίς αυτές τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί όπως ελπίζουμε. Είναι μεταρρυθμίσεις κρίσιμης σημασίας ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει.Σύμφωνα με την έκθεση υπάρχει σημαντικός αριθμός μεταρρυθμίσεων που πιθανόν χρειάζονται νέα νομολογία και σε άλλες περιπτώσεις αφορά σε δευτερεύουσα νομολογία που χρειάζεται να θεσμοθετηθεί. Εξαρτάται από το πεδίο κάθε φορά.