Γενικά

Κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου όλου του Ελληνικού θέλει το ΥΠΠΟ

Νέα εμπόδια στην αξιοποίηση της περιοχής του πρώην Αεροδρομίου, λίγους μήνες μετά την υπογραφή της οριστικής σύμβασης παραχώρησης στους επενδυτές.

Αρχαιολογικό χώρο σκοπεύει να κηρύξει το υπουργείο Πολιτισμού το σύνολο σχεδόν της προς παραχώρηση έκτασης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό, όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα Καθημερινή.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, έτσι απειλείται να τιναχθεί στον αέρα μια παραχώρηση που έχει μάλιστα συμβατικά ολοκληρωθεί και βρίσκεται στη διαδικασία σύνταξης του κυρωτικού νόμου προκειμένου αυτός να ψηφισθεί από τη Βουλή. Υπενθυμίζεται ότι η ολοκλήρωση παραχώρησης του Ελληνικού αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση και ότι η καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση των προαπαιτουμένων είναι η 16η Νοεμβρίου του 2016.

Σύμφωνα με επιστολή της γενικής διεύθυνσης αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς του υπουργείου, με την ένδειξη εξαιρετικά επείγουσα, η οποία απευθύνεται προς όλα τα αρμόδια υπουργεία και κοινοποιείται μεταξύ άλλων και στο ΤΑΙΠΕΔ, τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας και την υπό παραχώρηση Ελληνικό Α.Ε., οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου ενημερώνουν πως «πρόκειται να κινήσουν τη διαδικασία οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου σε περιοχή που εκτείνεται στους Δήμους Αλίμου και Ελληνικού - Αργυρούπολης».

Εντός 2 μηνών

Όπως αναφέρει η Καθημερινή, ζητούν με αυτήν την επιστολή από όλους τους αποδέκτες, μεταξύ των οποίων και τα υπουργεία Αμυνας,Υποδομών και Οικονομικών, τις απόψεις τους εντός δύο μηνών προκειμένου να προβούν στις περαιτέρω ενέργειες. Επισυνάπτεται μάλιστα και τοπογραφικό διάγραμμα (μαζί με πίνακα των οδών που οριοθετούν την υπό χαρακτηρισμό περιοχή) από το οποίο προκύπτει ξεκάθαρα πως η εν λόγω έκταση περιλαμβάνει το σύνολο πρακτικά του πρώην αεροδρομίου. Οι υποψίες πως το υπουργείο Πολιτισμού ενδέχεται να δημιουργήσει θέμα έγιναν γνωστές από τις αρχές της εβδομάδας, όπως αποκάλυψε η Καθημερινή. Ομως η έκταση των παρεμβάσεων που επιχειρούνται είναι τελικά πολύ μεγαλύτερη της αρχικά εκτιμηθείσας. Σε πρώτη φάση διέρρευσε πως υπήρχε ζήτημα χαρακτηρισμού ως νεότερου μνημείου και διατηρητέου του κτιρίου που στέγαζε παλιότερα το Κολλέγιο Θηλέων και λιγοστών άλλων κτιρίων εντός της έκτασης.

Ομως, τελικά, από την επιστολή και τα έγγραφα που έχει στη διάθεσή της η Καθημερινή (φέρουν ημερομηνία 2 Αυγούστου) προκύπτει πως το ζήτημα αφορά όχι μόνον σε νέους χαρακτηρισμούς κτιρίων ως διατηρητέων αλλά και την κήρυξη του Ελληνικού ως αρχαιολογικού χώρου. Προκαλεί, δε, αίσθηση στους γνωρίζοντες το γεγονός πως μεταξύ των υπό εξέταση για ανακήρυξη ως διατηρητέων κτιρίων, όπως προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα, περιλαμβάνονται και οι δύο διάδρομοι, απογείωσης και τροχοδρόμησης, αλλά και αυτός ακόμα ο υδατόπυργος της πρώην αμερικανικής βάσης.

Οι εξελίξεις αυτές λαμβάνουν χώρα λιγότερο από δύο μήνες μετά την υπογραφή μνημονίου συνεννόησης (MoU) μεταξύ του ανάδοχου επενδυτικού σχήματος υπό την Lamda Development και του ΤΑΙΠΕΔ που «ξεμπλόκαρε», όπως υπήρξε η πεποίθηση τότε, την επένδυση στην έκταση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Το MoU, σύμφωνα με τη Lamda Development, αποτελούσε επικαιροποίηση της υφιστάμενης από την 14η Νοεμβρίου Σύμβασης Αγοραπωλησίας Μετοχών της «Ελληνικόν Α.Ε.», μέσω της οποίας οριοθετούνται ορισμένα σημαντικά τεχνικά χαρακτηριστικά της αξιοποίησης της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.

Κίνδυνος αποζημιώσεων

Η εξέλιξη, που απειλεί εξ ολοκλήρου την υλοποίηση της συμφωνίας, έρχεται επίσης ένα μόλις μήνα μετά την έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο των αλλαγών που επέρχονται στη σύμβαση με το εν λόγω μνημόνιο χωρίς κανένα σχόλιο ή παρατήρηση. Μετά την έγκριση εκείνη και την υπογραφή από τους δύο αντισυμβαλλομένους, δηλαδή το ΤΑΙΠΕΔ και τη Lamda, της τροποποιητικής σύμβασης, αμφότερες οι συμβάσεις –η αρχική του 2014 και η τροποποιητική– έχουν δρομολογηθεί προς κύρωση από τη Βουλή. Εφόσον προχωρήσει η πρωτοβουλία των υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού επέρχονται ουσιώδεις αλλαγές, δημιουργώντας παράλληλα νομικές ευθύνες για την πλευρά του Δημοσίου.

Οχι μόνον δηλαδή κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα μία από τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές επενδύσεις στην Ελλάδα αλλά απειλείται και το Δημόσιο με την καταβολή αποζημιώσεων για αθέτηση συμβατικών του υποχρεώσεων, εκτιμούν νομικοί κύκλοι. Το διακύβευμα γίνεται ίσως καλύτερα αντιληπτό εάν υπενθυμιστεί πως η αξιοποίηση του Ελληνικού αναμένεται να δημιουργήσει 10.000 άμεσες θέσεις εργασίας και σε πλήρη ανάπτυξη το έργο να απασχολεί περίπου 70.000 άτομα. Εάν όλα εξελίσσονταν ομαλά, η σύμβαση παραχώρησης και το υπό διαμόρφωση σχέδιο ολοκληρωμένης ανάπτυξης θα πήγαιναν προς κύρωση στη Βουλή και έγκριση διά προεδρικού διατάγματος, αντίστοιχα, για να ακολουθήσει η έκδοση των υπουργικών αποφάσεων που απαιτούνται για την εφαρμογή τους. Ομως το υπουργείο Πολιτισμού εμφανίζεται αποφασισμένο να δημιουργήσει νέα δεδομένα με απρόβλεπτες για την ώρα συνέπειες για το όλο έργο.

Υπουργείο Πολιτισμού: καταστροφολογικά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για δήθεν εμπόδια

Το υπουργείο Πολιτισμού, αναφερόμενο στα δημοσιεύματα, τα χαρακτήρισε καταστραφολογικά και υποστήριξε ότι ανακαλύπτουν δήθεν εμπόδια που βάζει η κυβέρνηση στην επένδυση στο Ελληνικό.

Σε ότι αφορά την πρόταση κήρυξης – οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου, αναφέρει μεταξύ άλλων, «η  πρόταση κήρυξης - οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου αφορά σε μία ευρύτερη περιοχή στους Δήμους Αλίμου και Ελληνικού - Αργυρούπολης, περιλαμβάνοντας τμήμα της επένδυσης στο Ελληνικό και όχι ολόκληρη την επένδυση, όπως ανακριβώς αναφέρεται στα δημοσιεύματα. Στο σύνολο της περιοχής αυτής έχουν ανασκαφεί στο παρελθόν και υπάρχουν ορατές αρχαιότητες, που ανήκουν στους αρχαίους Δήμους Αλιμούντος και Ευωνύμου».

Για την πρόταση χαρακτηρισμού νεώτερων μνημείων, υποστηρίζει ότι, «όσον αφορά στα νεότερα μνημεία, ήδη στο παρελθόν έχουν γίνει χαρακτηρισμοί τεσσάρων κτηρίων στην περιοχή του Ελληνικού, συγκεκριμένα ο σταθμός του ανατολικού αεροδρομίου του αρχιτέκτονα Σάαρινεν και τρία υπόστεγα.

Πιο πρόσφατα, το εργαστήριο αστικού περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κατέθεσε στο Υπουργείο Πολιτισμού έκθεση - αίτηση, στην οποία τεκμηριώνεται η μεγάλη ιστορική, αρχιτεκτονική και τεχνική αξία κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, που διατηρούνται στους χώρους του πρώην αεροδρομίου, τα οποία το ΕΜΠ ζήτησε να χαρακτηριστούν ως μνημεία, πρόταση που έχει υιοθετηθεί και από το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS)».

Η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού καταλήγει υπογραμμίζονταν ότι, «οι εξελίξεις για μία ακόμα φορά θα τους διαψεύσουν» και συμπληρώνει, «και η πολιτιστική κληρονομιά θα προστατευτεί και θα αναδειχτεί και η επένδυση στο Ελληνικό θα προχωρήσει απρόσκοπτα, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που προσφέρει ο πολιτισμός και εν τέλει κερδίζοντας προστιθέμενη αξία».

Αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιολίτευσης

Το Γραφείο Τύπου της ΝΔ, εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία μεταξύ άλλων τονίζει, «η επένδυση του Ελληνικού και μαζί με αυτήν χιλιάδες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να τιναχθούν στον αέρα. Αιτία η πρόθεση του Υπουργείου Πολιτισμού να κηρύξει - με ακατανόητη καθυστέρηση - ως αρχαιολογικό χώρο σχεδόν ολόκληρη την έκταση του Ελληνικού. Για μια ακόμη φορά η Κυβέρνηση παράγει αδιέξοδα. Τα, τουλάχιστον, περίεργα μπρος - πίσω στο ζωτικό για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας τομέα των επενδύσεων, έχουν ως πρώτο θύμα τους τις θέσεις απασχόλησης που εναγώνια περιμένουν οι άνεργοι συμπολίτες μας».

Ο  υπεύθυνος της Κ.Ο. της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) για Ενέργεια, Περιβάλλον και Υποδομές, Γιάννης Μανιάτης, σχολιάζοντας τις πρόσφατες εξελίξεις υπογράμμισε μεταξύ άλλων, « τελικά ποια συμφέροντα εξυπηρετεί αυτή η κυβέρνηση και πού οδηγεί τη χώρα; Αν δεν παρθούν άμεσα οι σωστές αποφάσεις, ο πρωταγωνιστής της πιθανής αναπτυξιακής κατάρρευσης της χώρας από εδώ και πέρα θα ακούει στο όνομα ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα με τρόπο ηχηρό».

Σφόδρα επικριτικός για την αντιμετώπιση των επενδύσεων απο μερίδα της Κυβέρνησης ήταν, με αφορμή την αντιμετώπιση του Ελληνικού, ο Σταύρος Θεοδωράκης.Σε σχόλιο του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο επικεφαλής του Ποταμιου΄αναφέρει "θα τους θυμάστε και από το σχολείο. Είναι αυτοί που όταν έχαναν, έπαιρναν την μπάλα και έφευγαν. Ή την πετούσαν στον δρόμο, να την πατήσει το αυτοκίνητο να τελειώσει άδοξα το ματς. Ή την πήγαιναν στο γραφείο των καθηγητών. «Κύριε - κύριε κάποιος θα χτυπήσει». Τέτοιοι τύποι είναι σήμερα υπουργοί. Δεν τους άρεσε η απόφαση για την Cosco και προσπάθησαν να την ανατρέψουν εισάγοντας λάθρα στην Βουλή ένα δικό τους κείμενο -ελπίζοντας ότι οι Κινέζοι δεν ξέρουν ελληνικά.

Σε δήλωση του ο εκπρόσωπος της Ένωσης Κεντρώων, Γιάννης Καλλιάνος, αναφέρει "έπρεπε να συμφωνηθεί η επένδυση, για να συζητηθεί εκ των υστέρων ότι το Ελληνικό είναι αρχαιολογικός χώρος; Όλα στο πόδι σε αυτή τη χώρα; Καμία υπευθυνότητα; Κανείς δεν πρόκειται να μας πάρει στα σοβαρά, δυστυχώς. Ερασιτεχνισμοί παντού και πάντα. Είμαστε άξιοι της μοίρας μας".

"Ας σταματήσει επιτέλους η κυβέρνηση τις παλινωδίες που εκθέτουν τη χώρα και κυρίως ας βγει ο κ. Τσίπρας να μας πει: Τι ισχύει; Η συμφωνία με τους επενδυτές ή οι ιδεοληψίες του κ. Μπαλτά; Και κυρίως ας αποφασίσει ο Πρωθυπουργός: Μπορεί ή όχι να κυβερνήσει;", σημειώνει σε δήλωση του ο ανεξάρτητος βουλευτής, Χάρης Θεοχάρης.