Γενικά

Τα πρώτα μέτρα του τρίτου μνημονίου

Τι αλλάζει με το πρώτο πακέτο των παρεμβάσεων σε εργασιακά, προϊόντα & υπηρεσίες, καθώς και με μια σειρά φορολογικών μέτρων.

Νόμος του κράτους είναι πλέον δεκάδες παρεμβάσεις σε ασφαλιστικό, εργασιακά, αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και μια σειρά φορολογικών μέτρων. Η εφημερίδα «Καθημερινή» απαριθμεί τα βασικότερα από τα προαπαιτούμενα που εγκρίθηκαν από τη Βουλή και είναι τα εξής:

1. Ασφαλιστικό - Εργασιακά

• Εξοικονόμηση 450 εκατ. ευρώ το 2015 και 1,8 δισ. ευρώ το 2016 από τις συντάξεις.

• Σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με στόχο την κατάργηση των συνταξιοδοτήσεων πριν από τα 67 ή τα 62 με 40 έτη ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2022.

• Αύξηση κατά 10% του πέναλτι για την πρόωρη έξοδο.

• Υπαγωγή στο ETEA από την 1η Σεπτεμβρίου 2015 όλων των επικουρικών ταμείων και χρηματοδότησή τους αποκλειστικά από εισφορές εργοδοτών - εργαζομένων από την 1η Ιανουαρίου 2015.

• «Παγώνουν» οι κατώτατες συντάξεις στα 486 ευρώ, έως το 2021, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

• Όσοι συνταξιοδοτούνται μετά τις 30 Ιουνίου 2015 θα παίρνουν την κατώτατη σύνταξη με εισοδηματικά κριτήρια και εφόσον έχουν συμπληρώσει τα 67 έτη.

• Όσοι συνταξιοδοτούνται νωρίτερα, θα λαμβάνουν μόνο το οργανικό ποσό που αντιστοιχεί στις εισφορές που έχουν πληρώσει, μέχρι τη συμπλήρωση των 67. Πρέπει να αποσαφηνιστούν τα κριτήρια.

• Έκδοση όλων των εγκυκλίων για την εφαρμογή του νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη για τη βασική - αναλογική σύνταξη.

• Η κυβέρνηση δεσμεύεται να προχωρήσει στην επανεξέταση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας.

• Ολοκλήρωση της αξιολόγησης και των προτάσεων από την Παγκόσμια Τράπεζα (Δεκέμβριος του 2015), με στόχο να προκύπτει εξοικονόμηση ύψους 0,5% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.

• Επαναφορά της μετενέργειας όπως ορίζεται στην Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 6 του 2012.

2. Φορολογικά μέτρα

• Αύξηση ειδικού φόρου κατανάλωσης για το αγροτικό ντίζελ από τα 66 στα 200 ευρώ από την 1η Οκτωβρίου 2015 και στα 330 ευρώ από την 1η Οκτωβρίου 2016.

• Επαναφορά της προκαταβολής φόρου από 27,5% στο 55% για τα εισοδήματα του 2014 των αγροτών.

• Σταδιακή αύξηση της προκαταβολής φόρου για ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίους επιχειρηματίες από το 55% στο 75% για τα εισοδήματα του 2015 και στο 100% για τα εισοδήματα του 2016.

• Μείωση του ακατάσχετου ορίου μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων από τα 1.500 στα 1.000 ευρώ. Το ακατάσχετο όριο στις καταθέσεις μειώνεται στα 1.250 ευρώ για κάθε φυσικό πρόσωπο, μόνο όμως για ένα πιστωτικό ίδρυμα.

• Κατάργηση του φόρου 26% για συναλλαγές με χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς (π.χ. Κύπρος, Βουλγαρία).

• Κατάργηση της έκπτωσης φόρου 2% για την εφάπαξ εξόφληση φόρου εισοδήματος για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά.

• Κατάργηση της έκπτωσης επισφαλών απαιτήσεων έως 1,5% επί των πωλήσεων των πρακτόρων ΟΠΑΠ.

• Αύξηση κατά 4% κάθε χρόνο από το 2016 έως και το 2020, στους συντελεστές φόρου και εισφοράς για τα πλοία Α΄ κατηγορίας που είναι νηολογημένα με ελληνική σημαία και των πλοίων ελληνικών συμφερόντων με ξένη σημαία. Επίσης προβλέπεται η παράταση της ειδικής εισφοράς σε ναυτιλιακές εταιρείες.

• Άμεση εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ του 2015. Θα πληρωθεί σε πέντε μηνιαίες δόσεις από τον Οκτώβριο του 2015 έως τον Φεβρουάριο του 2016, με στόχο 2,65 δισ. ευρώ για το 2015. Παράταση και για φέτος της έκπτωσης 20% στα κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα.

• Επιβολή ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση, πλην προσχολικής αγωγής.

• Αλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων (αύξηση επιτοκίων, περιορισμός δικαιούχων κλπ).

• Επιβολή προστίμου 150 ευρώ από το υπουργείο Οικονομίας στους ιδιοκτήτες οχημάτων τα οποία δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ για διάστημα μεγαλύτερο από έξι μήνες.

• Ενίσχυση της αυτονομίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ).

• Θέσπιση αυτοματοποιημένης διαδικασίας μέσω της οποίας η ΓΓΔΕ θα αποστείλει προκαταβολικά αιτήματα σε όλες τις τράπεζες, ώστε να διερευνήσουν εάν υπάρχουν τραπεζικοί λογαριασμοί στο όνομα μεγάλων οφειλετών του Δημοσίου (με χρέη άνω των 70.000 ευρώ).

3. Αγορές προϊόντων - υπηρεσιών

• Καθορισμός της διάρκειας ζωής του παστεριωμένου γάλακτος από τον παρασκευαστή.

• Πώληση του ψωμιού από όλα τα καταστήματα τροφίμων.

• Δυνατότητα χαρακτηρισμού των πρατηρίων άρτου ως αρτοποιείων.

• Δυνατότητα διενέργειας εκπτώσεων όλο τον χρόνο.

• Καταργείται η υποχρέωση διατήρησης προς πώληση μεμονωμένων τεμαχίων προϊόντος που αποτελεί μέρος προωθητικής ενέργειας, η οποία προϋποθέτει την αγορά δύο συσκευασιών.

• Καταργείται η απόδειξη πραγματοποίησης ακαθάριστων εσόδων ως προϋπόθεση για τη χορήγηση των αδειών κυκλοφορίας στον κλάδο φορτηγών ιδιωτικής χρήσης.

• Καταργείται το όριο των 30 ημερών που προβλεπόταν για τον χαρακτηρισμό μιας μίσθωσης ως τουριστικής (θα ισχύσει από 1/11/2015).

• Αποσαφηνίζεται το μεταφορικό έργο που θα έχουν τα τουριστικά λεωφορεία. Απαγορεύεται ρητά η εκτέλεση συγκοινωνιακού έργου που πραγματοποιείται από τα τακτικά αστικά ή υπεραστικά λεωφορεία.

• Προαιρετικός ο τακτικός έλεγχος από ελεγκτικά γραφεία των οικονομικών καταστάσεων των μικρών επιχειρήσεων (θα ισχύσει από 1/1/2016).

• Κατάργηση επτά μη ανταποδοτικών χρεώσεων υπέρ τρίτων.

• Είσπραξη υπέρ του Δημοσίου και όχι υπέρ των ΟΤΑ του φόρου 3% των ζυθοποιείων.

• Μερική άρση περιορισμών στη συστέγαση αποσταγματοποιείων - ποτοποιείων - οινοποιείων και απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησής τους.

• Κατάργηση παρωχημένων διατάξεων για τον κλάδο οίνου.

Το καθεστώς για τις κατοικίες

Η επιτάχυνση της εκδίκασης των αιτήσεων υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη, η συνολική αντιμετώπιση της υπερχρέωσης των νοικοκυριών, αλλά και η αυστηροποίηση της διαδικασίας αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά των αλλαγών που επέρχονται στον νόμο 3869/2010.

Πλέον καινοτόμο στοιχείο στη 40σέλιδη τροπολογία που κατατέθηκε το απόγευμα της Πέμπτης στο νομοσχέδιο για το νέο μνημόνιο είναι αυτό της δυνατότητας ρύθμισης και των οφειλών προς το Δημόσιο, υπό την προϋπόθεση να υπάρχουν οφειλές και προς τις τράπεζες ή άλλους ιδιώτες. Επιπλέον, προβλέπεται «fast track» ρύθμιση έως και διαγραφή οφειλών έως 20.000 ευρώ για οφειλέτες που δεν διαθέτουν ακίνητη περιουσία, και οι καταθέσεις τους είναι μέχρι 1.000 ευρώ, σε μια προσπάθεια αποσυμφόρησης των δικαστηρίων. Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπονται προσλήψεις 140 ειρηνοδικών και σύσταση ειδικών τμημάτων στα ειρηνοδικεία για την εκδίκαση των υποθέσεων. Επίσης, προβλέπεται σύντμηση των καταληκτικών προθεσμιών όλης της διαδικασίας, αλλά και προτεραιοποίηση των υποθέσεων, βάσει του ύψους των οφειλών και της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη. Οι μηνιαίες δόσεις που θα καταβάλλει ο οφειλέτης μέχρι την εκδίκαση της αίτησης θα προσδιορίζονται με βάση τις ισχύουσες κάθε φορά εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Βέβαιη, τέλος, θα πρέπει να θεωρείται η αυστηροποίηση των κριτηρίων στην περίπτωση εξαίρεσης της πρώτης κατοικίας από τη ρευστοποίηση. Μέχρι τώρα αυτή αφορούσε κατοικία με αντικειμενική αξία ίση με το αφορολόγητο απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50% (δηλαδή, 300.000 ευρώ για τον άγαμο).